“Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklandı. Tam “dağ fare doğurdu!” türünden bir şey. İşin garibi, sonuçta ne kadar tasarruf yapılacağı açıklanmadı. Demek ki, ucu açık…
***
Ama Sabah Gazetesi’nden Okan Müderrisoğlu bir rakam verdi (14 Mayıs 2024). Birlikte görelim; “Benim hesaplamalarıma göre, bugünkü tasarruf ve verimlilik trendi sürdürülürse 3 yılın sonunda 900 milyar lira ile 1 triyon lira arasında bir değer üretilecek.”
***
Bu genelge üç yıl için geçerli olacağına göre demek ki, yılına 300 milyar lira yani yaklaşık 10 milyar dolar. Vallahi, iyi para eğer gereği yapılabilirse.
***
Tabii, bu meblağa yerli araç alınca, memur servisleri kaldırılınca, toplantılar kamu tesislerinde yapılınca, yeni bina alınmayınca, eşantiyon dağıtılmayacak, gezi kokteyl yemek gibi faaliyetler düzenlenmeyecek, yeni bina kiralanmayınca, lojman kiraları artırılınca, emekli olan personel kadar personel alınınca fazla değil mi? Yani, Müderrisoğlu üfürmüş doğrusu. Herhalde yandaşlık, algı oluşturmak böyle bir şey.
***
Yok, Müderrisoğlu’nun dediği gibi bu tür harcamaların toplamı gerçekten bu kadarsa, bu, nasıl israfa boğulduğumuzun itirafı. Ama ne denmişti; “itibardan tasarruf olmaz!” Oysa aynı Mehmet Şimşek, yıllar öncesi, kamudaki araç saltanatı eleştirileri için; “çerez parası!” demişti.
***
Paketin dikkat çeken bir hususu da şu: “Yeni lojman ve sosyal tesis alımı/yapımı yasaklanacak. Mevcut sosyal tesisler ise ekonomiye kazandırılacak.Yeni lojman ve sosyal tesis alımı/yapımı yasaklanacak” anlaşılabilir. Fakat “mevcut sosyal tesisler ise ekonomiye kazandırılacak!” cümlesi çok farklı çağrışımlar yaptı bende… Yani diyorlar ki, personel başının çaresine baksın, bulundukları araziyi satacağız. Sata sata bitiremediler. Demek ki, sıra lojman ve tesis arazilerine geldi.
***
Şairin dediği gibi; “Bu değirmen iyi değirmen eğer suyu gelirse/Bu tarla iyi tarla eğer süren olursa”.
Kamu harcamalarında "tasarruf, harcama disiplini ve yatırımlarda verimlilik" olarak üç başlıkta toplanan tedbirler yerel yönetimler dâhil TBMM hariç tüm kamuyu kapsayacak. Ancak sunumda,Külliye harcamalarına ilişkin bir madde yer almadı. Peki, Kur Korumalı Mevduat (KKM) ne olacak?
***
Neden TBMM hariç? Neden yerel yönetimlerdahil? Öyle ya; kamu tasarruf denince; “A’dan Z’ye” tüm kamuyu kapsamaz mı? Yani, sizin gücünüz gariban kamu kesimine mi yetiyor?
***
“Çerez parası” mesabesindeki rakamlar çok çok az olacağından acaba asıl amaçlanan CHP’li belediyelerin “ümüğünü sıkmak!” olmasın. Öyle ya, Cumhur İttifakı’na bağlı belediyelere dokunan müfettişler, “yanar” ya da onlar şu ya da bu şekilde tasarruf tedbirlerini deler…
***
Örtülü ödenek harcamalarına değinilmedi Tasarruf tedbirleri paketinin içeriğinde vergi harcamaları da yer almadı. 2024 yılında yaklaşık 2 trilyon TL vergi harcaması öngörülüyor. “Vergi indirimi, muafiyeti, istisnası” adı altında sermaye kesimi, bu yıl 8 trilyon TL olarak tahmin edilen bütçe gelirinin yüzde 25’i düzeyinde vergiden muaf tutulacak.
***
Geçiş garantisi verilen köprü ve otoyolları inşa eden şirketler de tasarruf paketinin kapsamına girmedi. Kamu özel iş birliği projeleri tasarruf tedbirlerine dâhil edilmedi. Ancak 2024’te bütçesinden, yap-işlet-devret (YİD) modeliyle inşa edilen köprüler, otoyollar ve Avrasya Tüneli ile yap-kirala-devret modeliyle yaptırılan şehir hastanelerine yaklaşık162 milyar liraya da ortalama dolar kuru üzerinden bu projelere 2024’te toplamda yaklaşık 5 milyar dolar ödenecek.
***
Bütçede “Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar” ana başlığı altında belirtilen vakıf, dernek, birlik, kurum, kuruluş, sandık olarak isimlendirilen kuruluşlara aktarılan kamu kaynaklarına da değinilmedi. Yılın ilk üç ayında bu kalemden 1,3 milyar liraya yaklaşan kaynak aktarımı yapıldı.
***
Sonuçta tasarruf tedbirleri ile zokayı kamu personeli ve CHP’li belediyeler yutacak.