Durduk yere bu soruda nereden çıktı demeyin.
TÜİK’ten çıktı.
TÜİK Hanehalkı Tüketim Harcaması 2024 rakamları ile birlikte TÜİK, Sinema ve Gösteri Sanatları İstatistiklerini açıkladı.
Buna göre; Ülkemizde Hanehalkı bütçesinden en fazla pay konut ve kira harcamalarına ayrıldı.
Ülkemizde Sinema salonu sayısı %6 artarak 2 bin 776 olurken, Kayseri’de sinema salonlarının sayısı 36 oldu.
Peki bu veriler neyi anlatıyor bize?
BAHANEMİZ HEP VARDI…
Malum Türk insanı okumayı sevmiyor.
Bahanemiz de hazır.
“Kardeşim geçim derdinden kitaba, gazeteye para mı kalıyor?
Bir kitap kaç lira senin haberin var mı?
Ben ona kaç ekmek alırım biliyor musun sen?!...”
Genelde kolaya kaçan bir toplumuz.
“Git ikinci elden al” desen olmuyor.
Kimsenin zaten buna hevesi yok.
Ya dizileri izliyoruz, ya da artık internet var.
Kestirmeden gidiyoruz.
Özetin özeti ya da fragmanı bile yetiyor bizlere.
Artık birde haberler kendiliğinden düşüyor cep telefonunuza.
Ayrıntıya bile gerek yok.
Size ne servis edilirse alsanız kafi.
Fikir üretmeye, sorgulayama, arkasında neler oluyor irdelemeye bile gerek yok.
Ama her konuda uzman.
Her konuda deyim yerinde ise “Otorite” yiz…
NEREYE HARCIYORUZ?
Peki o halde biz paramızı nelere harcıyoruz?
İşte size TÜİK’ten gelen cevaplar.
Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2024 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %26,0 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %21,6 ile ulaştırma harcamaları, üçüncü sırayı ise %18,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları aldı.
Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1,6 ile eğitim hizmetleri ve %2,3 ile eğlence, spor ve kültür ile sağlık harcamaları oldu.
ULAŞIM BELİMİZİ BÜKÜYOR…
Yüksek gelirli haneler düşük gelirli hanelere göre ulaşıma iki kattan daha fazla pay ayırdı.
Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2024 yılındaki dağılımına bakıldığında; en yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, ulaştırma harcamalarına (motorlu taşıt alımları, akaryakıt, yolcu taşımacılığı, araç bakım ve onarımı vb.) %26,6, konut ve kira harcamalarına %22,1 ve gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %12,8 pay ayırdı.
En düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, konut ve kira harcamalarına %33,2, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %30,4 ve ulaştırma harcamalarına %10,1 pay ayırdı.
Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları değişti.
KİRALARDA DURUM VAHİM…
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %24,0, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %16,4 ve ulaştırma harcamalarına %23,0 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %21,6, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %18,4 ve ulaştırma harcamalarına ise %26,4 pay ayırdı.
Tek kişilik haneler konut ve kiraya kalabalık hanelerden bir buçuk kattan daha fazla pay ayırdı
İÇECEKLER MEVZUSU…
Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2024 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %35,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %15,1 ve ulaştırma harcamalarına %14,4 pay ayırdı.
Hanehalkı büyüklüğü 6 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %24,7, konut ve kira harcamalarına %22,4 ve ulaştırma harcamalarına %20,4 pay ayırdı.
En fazla israf olan gıda grubu taze meyve ve sebzeler oldu
Gelir düzeyi arttıkça gıda ürünlerini çöpe atarak israf etme sıklığının arttığı gözlendi.
Hanehalkları tarafından en fazla israf edilen gıda grupları incelediğinde ise; en büyük payı %40,1 ile taze meyve ve sebze alırken, bunu %32,0 ile ekmek, %14,3 ile süt ve süt ürünleri izledi.
NEREYE HARCA(YA)MIYORUZ?
TÜİK, Sinema ve Gösteri Sanatları İstatistikleri, 2024 rakamlarını açıkladı.
Buna göre; Kayseri’de sinema salonlarının sayısı 36 oldu.
Sinema istatistikleri, 2023 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü idari kayıtları temel alınarak yayımlanmaya başlanmış.
Sinema Genel Müdürlüğü verilerine göre 2024 yılında 295'i yerli 441'i yabancı film olmak üzere toplam 736 film vizyona girdi.
2024 yılında sinema salonu sayısı 2 bin 776 olurken, sinema salonlarındaki koltuk sayısı 317 bin 274 oldu.
Ülkemizde Sinema salonu sayısı %6 artarak 2 bin 776 oldu.
Kayseri’de sinema salonlarının sayısı 36 oldu.
Sivas’ta sinema salonlarının sayısı 20 oldu.
Yozgat’ta sinema salonlarının sayısı 14 oldu.
SAYILARDA ARTIŞ VAR…
Aslında sevindirici boyutta rakamlarda artış var.
Sinema seyirci sayısı %4,9 artarak 32 milyon 538 bin 289 kişi oldu.
Sinema seyirci sayısı bir önceki yıla göre %4,9 artarak 32 milyon 538 bin 289 kişi oldu.
Yerli film seyirci sayısı %34,7 artarak 18 milyon 469 bin 778 kişi olurken, yabancı film seyirci sayısı %18,6 azalarak 14 milyon 68 bin 511 kişi oldu.
Türkiye’de sinemaya giden seyirci sayısı nüfusa oranlandığında her 3 kişiden birisi olarak görülüyor ki, genelde bu kitle hemen hemen aynı kişiler.
BİR SIRALAMA YAPILSA…
Aslında hep aynı kitle.
Hep aynı seyirciler.
Sinema diğer sanat dallarına oranla izlenmesi daha da kolay ve genele daha çok hitap eden bir sanat dalı.
Zira bir sıralama yapsanız, Sinema, Tiyatro, Opera ve Bale daha sonra gelir sıralamada izleyici kitlesi bağlamında.
Tiyatro salonu sayısı %26,9 artarak 1 025 oldu.
Epey zor bir sanat dalı ve organizasyonu epey de pahalı.
Tiyatro istatistikleri, 2023-2024 sezonu itibarıyla devlet tiyatrolarına ilişkin veriler için Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünden gelen idari kayıtlar temel alınarak yayımlanmaya başlanmış ve veriler gösteri yapan tiyatro gruplarına göre Devlet Tiyatroları, özel tiyatrolar, belediye tiyatroları, üniversite tiyatroları ve sivil toplum kuruluşu tiyatroları olmak üzere ayrıştırıldı.
224 ESER OYNANDI…
Tiyatro salonu sayısı 2023/'24 sezonunda 1 025 olurken tiyatro salonu koltuk sayısı 431 bin 631 oldu.
Devlet Tiyatroları tarafından oynanan eser gösteri sayısı 5 bin 906 oldu
Devlet Tiyatroları tarafından 2023/'24 sezonunda 105'i telif eser, 119'u çeviri eser olmak üzere toplam 224 eser oynandı.
2023/'24 sezonunda Devlet Tiyatroları tarafından oynanan yetişkin eseri gösteri sayısı 4 bin 999 olurken çocuk eser gösteri sayısı 907 oldu.
Devlet Tiyatroları seyirci sayısı bu sezonda 1 milyon 794 bin 724 oldu.
Tiyatro seyirci sayısı %28,2 artarak 8 milyon 53 bin 186 oldu.
2023/'24 sezonunda tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı geçen sezona göre %18,5 artarak 9 bin 744 oldu.
Tiyatro salonlarında oynanan çeviri eser seyirci sayısı %25 artarak 2 milyon 158 bin 41 olurken, telif eser seyirci sayısı geçen sezona göre %29,5 artarak 5 milyon 895 bin 145 oldu.
Tiyatro salonlarında oynanan yetişkin eseri gösteri sayısı %44,7 arttı
2023/'24 sezonunda tiyatro salonlarında oynanan çocuk eseri gösteri sayısı %8 artarak 12 bin 474 olurken yetişkin eseri gösteri sayısı %44,7 artarak 22 bin 929 oldu.
Aynı sezonda çocuk eseri seyirci sayısı %0,9 azalırken, yetişkin eseri seyirci sayısı ise %46,2 arttı.
OPERA VE BALE…
Opera ve bale seyirci sayısı %59,6 arttı.
Aslında Opera ve bale denince insanı ürkütüyor.
Elit bir kesime hitap eden önemli sanat dalları.
Gelmesi, sergilenmesi, izlenmesi, bilet bulunması bir hayli sorunlu Opera ve bale için.
Ancak Türkiye’de belli bir kitle var ve Opera ve bale’nin sıkı takipçileri.
Son dönemde de sanırım bu kulvarda biraz gelişme ya da aynı kişilerin yoğunluk göstermesi ile artan bir ivme var bu alanda.
Hele hele de son çeyrek yüzyılda Türkiye’de sanata ve sanatçıya olan hor bakış açısına rağmen bu rakamlarını artış göstermesi son derece önemli bir ivme sanat/sanatçılar adına.
Türkiye'de 2023/'24 sezonunda 6 ilde Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğüne bağlı salonlarda opera ve bale gösterisi yapıldı.
Opera ve bale seyirci sayısı bir önceki sezona göre %59,6 artarken, gösteri sayısı %34,0 arttı.
Orkestra, koro ve topluluk seyirci sayısı %84,2 arttı.
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı 6 orkestra, 11 koro ve 11 topluluk faaliyet gösterdi.
Orkestra, koro ve topluluklarda seyirci sayısı %84,2 artarak 489 bin 975 oldu.
Orkestra seyirci sayısı geçen sezona göre %47,9 artarken, koro seyirci sayısı %82,5 arttı, topluluk seyirci sayısı ise %150,5 artarak 191 bin 571 oldu.
Güzel sanatlar, bir toplumun Kültürel zenginlikleri bağlamında en önemli hayat damarlarından birisi.
Toplumun gelişmişlik paritelerinden birisi sanata ve sanatçıya verdiği değerle eş değer bir anlamda.
Ve… Ne yazık ki sanat ve sanatçılar Türkiye’de siyasetin gölgesinde “Demokles’in Kılıcı gibi sallanan” tehdit nedeni ile özgür iradesi ile sanat yapamıyor, insanlar sanata ve sanatçısına sahip çıkamıyor.
Bazıları bu ülkede sanatı seven, okuyan, araştıran, sorgulayan, kendini geliştiren, katılımcı düşünen insanı sevmiyor…