Belki yararlı olur diye, altı yıl önce köşemde çıkan yazımı tekrar veriyorum. Umarım, Büyükşehir katında ilgi görür.
***
“Kentin akıllısı mı olur?“, demeyin… Evet, olur!... Bu konuya, yakın geçmişte bir kez daha değinmiştim. Hatta, ülkemizde, bu uygulama için seçilen kentlerden birisinin Kayseri olduğunu da söylemiştim. Tabii, bu uyarımdan Büyükşehrin haberi oldu mu? Ya da böyle bir projenin olduğunu biliyorlar mı? Bilmiyorum…
***
Ülkemizde, “Akıllı Kent” ya da “Akıllı Belediye!”, yeni yeni oluşan ve uygulamaya geçen bir kavram… Temel amacı; hizmetlerin kaliteli, etkin ve verimli verilmesini amaçlamak…
***
Tabii, Kayseri ve Kayseri’de belediyeler ya da “Kayseri Şehremanetleri” bunun neresinde? “Şehremanet” çok kapsayıcı bir kavram. Çok severim… Kentin, “emanet” edildiği idari birim anlamına geliyor…
***
Bir bilgi verebilmek için, konu ile ilgili, Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyelerinden Çiğdem Varol’un, “Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerden Örnekler” başlığı altındaki çalışmanın girişinden bir alıntıyı paylaşmak istiyorum. Umarım, konuyu anlatmakta zorlanmayız…
***
“…Kentsel nüfus artışıyla birlikte, yaşanan kentsel büyüme; enerji, su, ulaşım, sağlık, eğitim ve güvenlik gibi kentsel altyapı hizmetlerinin sunumunda önemli baskılar yaratmaktadır.
***
Bu hizmetlerin sunumunda maliyetlerin azaltılması, kaynak etkinliğinin artırılması ve vatandaşlara yaşam kalitesi yüksek mekanlar yaratılması açısından, merkezi ve yerel yönetimler bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) kullanılması konusunda yeni arayışlara girmişlerdir.
***
Kentsel altyapıların ve kaynakların yönetiminde ve vatandaşların bugünkü vegelecekteki ihtiyaçlarının etkin ve verimli bir şekilde karşılanmasında, kentlerin akıllı hale gelmesine ihtiyaç vardır.
***
Teknolojik gelişmeleri ve çevresel sürdürülebilirliği bir arada ele alan akıllı kentler, uluslararası yazında farklı isimlerle tanımlanmaktadır: zeki kent, dijital kent, sürdürülebilir kent, teknolojik kent.
…Akıllı kentlere geçiş sürecinde; planlama, işletme ve uygulama açısından yenilikçi bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yaklaşım, akıllı kent kavramının daha derinden anlaşılmasını ve uygulamaların bu anlayışla bağlantılı gerçekleştirilmesini gerektirmektedir.
***
Bu konuda en büyük görev merkezi ve yerel yönetimlere düşmektedir. Bir kentin akıllı hale dönüşümü, bir süreci gerektirmekte ve bu süreç üst nesil teknolojik sistemlerin kullanılmasını içerdiğinden, ancak yenilikçi adımlar atılarak gerçekleştirilebilmektedir.
***
Kent yönetimlerinin akıllı kent uygulamalarında ekiplerini oluşturarak, farklı düzeylerdeki yönetimlerle, özel sektör ve sivil toplum örgütleriyle de bir arada çalışmaları, sürecin çok daha etkin işlemesine katkı sağlamaktadır…
***
…Planlama, işletme ve uygulamayı içeren sürecin yönetilmesi çoklu sistemleri içerdiğinden, birimler arası koordinasyon önemli hale gelmekte ve sürecin temelini oluşturan akıllı karar sistemleri dinamik veri tabanıyla desteklenmektedir.”
***
İsterseniz, anlayabildiğim kadarıyla, “akıllı kent” için ulaşımdan bir örnek vererek olayı somutlaştıralım… Mesela, ışık bulunan dört yol ağzına geldiniz… Ama size “kırmızı” yanıyor… Durdunuz… Fakat, “yeşil” yanan diğerleri bomboş… Böyle bir durumda, hemen size “yeşil” yanmalı, haliyle diğerlerine kırmızı…
***
Yine mesela, Kayseri’yi bilmeyen ve Hisarcık’a gelecek olan bir misafirinize, “Boğazköprüden girince, ‘Şehir Merkezi’ ve ‘Erciyes’ levhaların takip edin, Hisarcık’a gelirsiniz!”, diye tarif yeterlidir… Yabancı, iki de bir durup; “Hisarcık’a nasıl giderim?”, diye sormamalı…
***
Bu, Hava İkmal Merkezi ya da “Eşek Meydanı”’na ya da Polis Evine gidecekleri için de geçerli ama Doğa Tesislerinin önündeki kavşağa; “sola doğru Erciyes, sağa doğru Becen, Eşek Meydanı, Karacaören, Hacılar” bilgi levhasının da konması şartıyla…
***
Yine mesela; 12. Hava Ana Üssü’ne gidecek birisi için; “Havaalanı levhalarını takip et, seni götürür!”, demek yeterli olmalı… Bu örnekleri çoğaltabilirsiniz… Bu sayede, bir ya da birkaç nirengi vererek ulaşımı kolaylaştırmak mümkün…
***
Evet. Maalesef, Kayseri’de, olmayan şeylerden birisi bu… Geçmişte teklif etmiştim… Bir kez daha yenileyeyim… Bu bir projedir… Bugünden yarına hemen olacak bir iş değildir… O nedenle acele etmemek lazım… Ama başlamak da gerekir…
***
Bunun için bir “ekip” kurulacak ya da bir “uzman firma” bulunacak… Kayseri imar haritası masaya yatırılacak, nirengiler belirlenecek; Erciyes, Havaalanı, Gar, Otobüs Terminali, İller, kazalar, hatta belirli mahalleler, turizm ve tarihi yerler gibi… Ondan sonra adım adım bilgi, uyarı vs. levhalarının yeri ve içeriği tespit edilecek.
***
Mesela, çok deneyimli olan Karayolları, Büyükşehre yardımcı olabilir…Tabii, temel soru şu: “Akıllı kent” için, o kent, “eleman” ve “ekipman” açısından daha da öte, bunlar, “zihniyet/nitelik” olarak hazır mı?
***
Demem o ki, çok insan, “ağzınızı büzüşünüzden Ömer dediğinizi” anlayamayabilir, anlayamaz da; aslında böyle bir şey de beklenemez de. Yani, “akıllı kent” bilgileri, “ağyarını mâni efradını câmi!” olmalı. Başkan Çelik iyi bilir; bilgisayar yazılımda kullanılan “sıfır-bir” gibi…