Ekonomik sıkıntıların arttığı, gerek hane halklarının gerekse şirketlerin nakde ulaşmakta güçlük çektikleri dönemde, yükümlülüklerin yerine getirilmesinde yaşanan zorluklar, verilere de yansıyor.
***
İktidarın gündeminde yok ama muhalefetin ve bazı ulusa basının gündemindeydi, “İcra ve İflas” dosyaları. Zaman zaman Adalet Bakanlığı yayınlar, dosya sayısını. Bu resmi kayıtlara giren. Ya bir de girmeyenler? Allah ve bir de başından geçenler bilir.
***
Ekonominin önemli göstergelerinden birisi. İcra İflas istatistikleri. Buna göre, mahkemelerdeki icra iflas dosyası sayısı 24 milyona ulaşmış. Yılbaşından bu yana mahkemelerdeki dosya sayısındaki artış da 2 milyon olmuş.
***
Ekonomide rasyonel politikaların uygulanmaya başlandığı dönemin devamında, parasal sıkılaştırma ile birlikte icra iflas dosyası sayısı, yuvarlatılmış, 2024 sonunda 22 milyon çıktı. Bu yıl ilk çeyreğin sonunda dosya sayısı 729 bin artarak 23 milyon yükselirken, ikinci çeyreğin sonu 30 Haziran itibarıyla 24 milyon oldu. Neredeyse, hane başına bir dosya?
***
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Av. İbrahim Yıldız, Adalet Bakanlığı verilerini paylaşarak, yargıdaki dosya yükünü gözler önüne serdi. Yargının arşivlere sığmayan dosya yükü altında ezildiğini belirten Yıldız, “İşlerin ters gittiğinin farkına varılmalı. Sonuçlarla uğraşmak yerine sebepler üzerinde durulmalı” dedi. Yıldız, mahkemelerin dosya yükü altında ezildiğinin altını çizdi; Adalet Bakanlığı’nın 26 Ağustos 2025 tarihli resmi verilerini paylaştı.
***
Yine yuvarlatılmış olarak;
Ceza mahkemelerine günlük gelen dosya sayısı 5 bin 627, çıkan dosya ise 3 bin 11. 2025 yılı itibarıyla toplam gelen dosya sayısı, 3 milyon 81 bin 334. Henüz karar verilmemiş dosya sayısı ise 2 milyon 304 bin 903.
***
Hukuk mahkemelerinde de durumun iç açıcı olmadığını aktaran Yıldız, günlük gelen dosya sayısının 6 bin, çıkan karar sayısının ise 3 bin olduğunu, 2025 yılı içinde toplam 2 milyon dosya geldiğini, halen karar bekleyen dosya sayısının ise 3 milyon olduğunu söyledi.
***
Cumhuriyet başsavcılıklarına yapılan şikâyetler üzerinden yürütülen soruşturmalar hakkında da bilgi veren Yıldız, bugün itibarıyla 6 milyon soruşturma dosyasının işlem yapılmayı beklediğini aktardı.
***
“Bunca yapılan yasal düzenlemeye, yapılan çalışmalara rağmen eğer dosya yükü azalmıyor ve yargı unsurları bu dosya yükü altında eziliyorsa, bu işte ters giden bir takım mekanizmaların olduğu hakikatine, herkesin gözlerini açarak farkına varması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
***
Yüksek enflasyon ve artan geçim sıkıntısı, milyonları bankalara yöneltti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yayımladığı haftalık sektör verilerine göre, 3 Ocak 2025 ile 22 Ağustos 2025 tarihleri arasında bankacılık sektörünün kredi hacmi önemli ölçüde arttı. Yılın ilk haftasında 16 trilyon TL seviyesinde bulunan toplam krediler, 22 Ağustos itibarıyla 20 trilyon TL’ye ulaştı. Böylece sekiz aylık dönemde kredi hacmi yüzde 27 oranında büyüdü.
***
Türk parası cinsi krediler 10 trilyon TL’den 12 trilyon TL’ye yükselirken, yabancı para cinsi krediler ise 6 trilyon TL’den 8 trilyon TL’ye çıktı.
***
Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarının toplamı yıl başında 4 trilyon TL iken, Ağustos sonu itibarıyla 5 trilyon TL’ye çıktı. Bu da yaklaşık yüzde 26’lık bir artışa karşılık geliyor.
***
Konut kredileri yıl başındaki 513 milyar TL seviyesinden 605 milyar TL’ye yükselerek yüzde 19 arttı.
***
Taşıt kredileri 75 milyar TL’den 54 milyar TL’ye gerileyerek yüzde 28,0 düşüş yaşadı.
***
İhtiyaç kredileri ise 1,4 trilyon TL’den 1,8 trilyon TL’ye çıktı (yüzde 27 artış).
***
Bireysel kredi kartları toplamı yıl başında 1,8 trilyon TL iken, Ağustos sonunda 2,2 trilyon TL’ye ulaştı.
***
Taksitli kredi kartları 645 milyar TL’den 849 milyar TL’ye yükseldi;
***
Taksitsiz kredi kartları ise 1,2 trilyon TL’den 1,5 trilyon TL’ye çıktı.
***
Yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetleri, hanehalkını borçlanmaya zorluyor. Özellikle gelirlerin enflasyon karşısında yetersiz kalması, bireyleri temel ihtiyaçlarını dahi krediyle karşılamaya yöneltiyor.
Takipteki tüketici kredileri ve “bireysel kredi” alacakları 3 Ocak'ta 117 milyar lira seviyesindeyken, 22 Ağustos itibariyle 197 milyar liraya çıktı.
***
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nin verilerine göre Kayseri'de “protestolu senet” tutarı Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 125 artış ile 778 milyon liraya ulaştı.
***
“Karşılıksız çek” tutarı da 2025 yılı Ocak-Haziran döneminde de bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 95 artış ile 1 milyar 653 milyon TL'ye ulaştı.
Kayseri'de “karşılıksız çek” ve “protestolu edilen” senet sayısında patlama yaşandı. 2025 yılı Ocak-Haziran döneminde “protestolu senet” ve “karşılıksız çek” toplam tutarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 104 artış ile 2 milyar 431 milyon lira olarak gerçekleşti. (Kayseri ile ilgili veriler, yuvarlatılmış. Cafer Zengin Kayseri Olay)