Yamula HES işletmecisi, Kayseri Elektrik Üretim AŞ’nin, yirmi yıllık imtiyaz süresi, Temmuz/2025 yılında sona erdi. Peki, bundan sonra ne olacak?
***
Biliyorsunuz, Barajın iki amacı var sulama ve elektrik. Sulama üç çeşit. Mansap, Dadağı tüneli ve pompaj sulaması.
***
Mansap sulamasında epey yol alındı… Neredeyse bitti. Dadağı tüneli sulaması için, bildiğim kadarı ile tünel hariç, bir çivi çakılmadı. Biliyorsunuz, “mansap sulaması”, tribünlerde, elektriğe dönüp, ırmağa verilen su ile yapılmakta. Dolayısıyla, elektrik üretimi ile ilgisi yok.
***
Asıl sulama Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat illerinde bulunan tarımsal alanlar… Bu da 110 bin hektarmış. Toplamda sulama alanı, 120 bin hektara yakın.
***
Peki, 110 bin hektarlık ana sulama alanında iletim ve dağıtım kanalları ile ilgili bir çalışma var mı? Bir bilgim yok ama 2005 yılında, “proje ihalesinin” yapıldığını biliyorum. İşveren de DSİ Genel Müdürlüğü.
***
Yine peki, bundan Kayseri’yi yönetenlerin, milletvekillerinin haberi var mı? Aynı soruyu Yozgat, Kırşehir ve Nevşehir için de söylüyorum. Bu konuyu, geçmişte çok yazdığım için, ben biliyorum.
***
Amacım, Baraj, yeniden elektrik üretimi için ihaleye çıkmadan, Kayseri Büyükşehir Belediyesi, “işletme hakkını” devralsın. Kayseri ve civarının içme, kullanma ve sulama suyu amacı ile tabiri caizse, “el koysun!”.
***
“El koysun!” derken, böyle bir şeyin olmayacağını biliyorum ama diğer illerin yetkililerini de yanına alarak, Memduh Başkan, Ankara’ya “mitili atsın!”. Aksi halde, tekrar ihaleye çıktığı anda, bir bardak su alamazsınız, bir “garık sulama” için su vermezler, adama. Bunu nereden biliyorum? Şuradan:
***
2005 yılında ihalesi yapılan bir sulama projesinden söz ediyorum. Demek ki, aradan yirmi yıl geçmiş. Elektrik üretiminin başladığı yıl… İsterseniz bazı bilgiler aktarayım:
***
Proje müellifi firma kendisini şöyle tanımlıyor, sitesinde: BARSU Proje Müh. Müş. Tic. A.Ş. kurulduğu 1996 yılından günümüze, ulusal ve uluslararası alanlarda hizmet veren çok disiplinli, ulusal sermayeli, bağımsız bir mühendislik ve müşavirlik şirketidir. 45 yılı aşan deneyime sahip yetkin ve nitelikli mühendis kadrosuyla sulama, depolama, enerji ve su dağıtma tesislerinin projelerini tasarlamaktadır.
***
Hizmetleri, planlama ve tasarımdan işletmeye kadar olan tüm projelendirme ve müşavirlik aşamalarını kapsamaktadır. BARSU, her açıdan yenilikçi, araştırmacı, gelişmeye açık bir anlayışa ve kurumsal bir yapıya sahiptir. Bu yapısıyla, müşterilerinin ekonomik, çevresel tüm hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmakta ve yatırımları için yaratıcı sürdürülebilir çözümler sunmaktadır.
***
Aynı sitede, sulama için şu teknik bilgileri veriyor (09 Eylül 2025):
Yamula Sulaması Bilgiler
- Yer; İç Anadolu Bölgesi, Türkiye
- İşveren; Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
- Yıl; 2005 - Devam Ediyor.
***
“Devam ediyor” dendiğine göre, demek ki, proje henüz bitmemiş. Yirmi yılda, bir proje nasıl bitmez? Garip değil mi? Yoksa, engelleyenler mi oldu? Engellendiyse ya da rölantiye alındıysa, kim talimat verdi?
***
Öyle ya, proje yüklenicisi, işi bitirip, bir an önce parasını almak istemez?
***
Projenin biraz daha detayına bakalım. Yine yüklenici sitesinden alındı (09 Eylül 2025):
***
Projeyle, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesinde yer alan Kayseri, Yozgat, Nevşehir ve Kırşehir illerinde bulunan 110,000 ha tarım alanı sulanacak. Yamula sulamasının su kaynağı, Kızılırmak nehri üzerine inşa edilen Yamula Barajı’dır. Türkiye’nin en büyük sulama projelerinden biri.
***
Sulama şebekesi, çapları 110 mm ile 3,200 mm arasında değişen, toplam uzunluğu yaklaşık 3,200 km olan, basınçlı boru hatlarından oluşmakta. Proje kapsamında 1 adet pompa istasyonu ve 18 adet filtre istasyonu da bulunmakta.
***
Önemli Özellikleri
- Sulama Alanı: 110,000 ha
- İletim Kanalı Uzunluğu: 15.285 km
- İletim Kanalı Debisi: 69.72 m³/s
- Ana Kanal Uzunluğu: 61.835 km
- Ana Kanal Debisi: 62.30 m³/s
***
Madem, ülkemizin en büyük sulama projelerinden birisi, acaba dört şehri yönetenlerin, yönetmeye talip olanların, kanaat önderlerinin haberi var mı, bundan? Haberleri olsa, eminim, şimdiye kadar çoktan harekete geçerlerdi. Bunları harekete geçirmeyen neydi?
***
Evvel emirde öğrenme hakkı “bölge çiftçisinin”, saniyen, yine dört ilin kamuoyu. Nasıl olsa, siyasilerin ilgi alanı dışında.
