KADİR DAYIOĞLU


TÜRKİYE VE KAYSERİ NÜFUS (2024) (1)

Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi oldu.


TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADSN) sonuçları (2024) açıklandı. Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi oldu. 

***

Erkek 42 milyon 853 bin 110 kişi, kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle toplam nüfusun %50,02'sini erkekler, %49,98'ini ise kadınlar oluşturdu. Yıllık nüfus artış hızı 2023 yılında binde 1,1 iken, 2024 yılında binde 3,4 oldu.

***

Ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus (İkamet iznine sahip yabancılar ile geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler nüfusa dâhil değildir), bir önceki yıla göre 89 bin 996 kişi azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi oldu. 

***

Kayseri’ye gelince, 2023’e göre, 2024 yılı sonu nüfus binde 4,7 (yaklaşık 7 bin kişi) artışla 1.452.458 kişi oldu. Artış oranı, ülke ortalamasının üzerinde. 2023’te bu rakam 1.445.683 idi.

***

Yine Kayseri nüfusuna baktığımız da, erkek ve kadın nüfusun eşit; bin kişi kadar kadınların fazla olduğunu görüyoruz. Erkek nüfus 725.633, kadın nüfus ise 726.825 kişi.

***

Kayseri ilçelerinin nüfus dağılımı ise şöyle verilmiş. Parantez içi, ilk rakam nüfus ve ikincisi “binde” nüfus değişimi olmak üzere; Melikgazi (589.989, 7,7) Kocasinan (416.124, 20,7), Talas (171.689, 20,7, Hacılar (13.270, 22,2). Merkez dört ilçenin toplam nüfusu 1.191.072 olup toplamın yüzde 82’si. Bu bize Kayseri’de yaşayanların merkezde yoğunlaştığını göstermekte. Bu oran daha önce, yüzde 72 mertebelerindeydi. Haliyle Kayseri iç göç almakta. 

***

 Akkışla (5.738, -84,8), Bünyan (30.486, -11,4), Develi (67.676, - 3,6), Felahiye (5.781, - 124,9), İncesu (30.181, -98,), Özvatan (4.067, -106,3), Pınarbaşı (21.567, - 114,0), Sarıoğlan (13.943, - 99,0), Sarız (9.853, - 135,1), Tomarza (20.832, -56,4), Yahyalı (35.588, -13,7) ve Yeşilhisar (15.674. 16,7). On iki ilçenin toplam nüfusu 261.386 kişi

***

Dikkat ederseniz, gerek ülke genelinde ve gerekse de Kayseri’de nüfus artış düşmeye başladı. Anlaşılan, bu trend böyle devam ederse 100 milyonluk nüfus, 2050’ler kalacak. Kayseri ise, bir buçuk milyon nüfusa da o tarihlerde erişecek. 

***

Yıllar önce, Kayseri’yi yönetenleri, yatırım yapacakları uyarmıştım. Diyorlardı ki; “Kayseri’nin nüfusu yakın zamanda iki milyonu aşacak”. Bende diyordum ki, “bir buçuk milyonu zor bulacak. Hesabınızı ona göre yapın. Zira, trend bize bunu söylüyor.” 

***

Hane halkı büyüklüğüne baktığımızda ülke genelinde 3,1 olan bu sayı; Kayseri’de 3,2 kişi. Buna Kayseri ortalaması da diyebiliriz.

***

Tabloları incelendiğinde, Karadeniz, İç Anadolu, Ak Deniz, Ege ve Marmara’da hane halkı sayısı ortalamanın altında; Doğu ve Güneydoğu Anadolu da üstünde. En fazla nüfus, 4,8 kişi ile Şırnak. En düşüğü, 4,0 kişi ile Bitlis. 

***

Ülkemizde 2023 yılında bir önceki yıla göre 10 ilin nüfusunda azalma görülürken, 2024 yılında 40 ilin nüfusunun azaldığı görüldü. Nüfusu bir milyonu aşan, yanlış saymadıysam, 24 il var. Kayseri sıralamada, 14. İl olarak gözüküyor. Kayseri’nin bu sırası hiç değişmiyor. 

***

Doğu ve Güney Doğu’da Şanlıurfa, Van, Gaziantep, Hatay ve Diyarbakır’ın nüfusu bir milyonun üzerinde. Komşularımıza gelince, parantez için binde artışı göstermek üzere; Adana 2.280.484 (4,5) nüfusa sahip. Kahramanmaraş’ın 1.134.130 (15,5); Sivas’ın 637.007 (-20,8); Yozgat’ın 413.161 (-18,1); Niğde 372.708 (-11,7) ve Nevşehir’in nüfusu 317.452 (6,2) kişi.

***

İstanbul'un nüfusu, bir önceki yıla göre 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602 kişi oldu. Türkiye nüfusunun %18,3'ünün ikamet ettiği İstanbul'u, 5 milyon 864 bin 49 kişi ile Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişi ile İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişi ile Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişi ile Antalya izledi.

***

En az nüfusa sahip ilk 5 ile gelince; Bayburt, 83 bin 676 kişi ile en az nüfusa sahip olan il oldu. Bayburt'u, 86 bin 612 kişi ile Tunceli, 91 bin 354 kişi ile Ardahan, 142 bin 617 kişi ile Gümüşhane ve 156 bin 739 kişi ile Kilis takip etti.

***

Türkiye'de 2023 yılında 34 olan ortanca yaş, 2024 yılında 34,4'e yükseldi. Cinsiyete göre incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 33,2'den 33,7'ye, kadınlarda ise 34,7'den 35,2'ye yükseldiği görüldü.

***

Ortanca yaşın illere göre dağılımına bakıldığında, Sinop'un 43,4 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip il olduğu görüldü. Sinop'u, 42,9 ile Giresun ve Kastamonu izledi. Diğer yandan 21,4 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip il oldu. Şanlıurfa'yı, 23 ile Şırnak ve 24,5 ile Ağrı ve Siirt takip etti.

***

Ortanca yaşın illere ve cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 42,5 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip olan il olurken, 21 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip olan il oldu. Kadınlarda 44,3 ile Sinop yine en yüksek ortanca yaş değerine sahip olan il olurken, Şanlıurfa 21,9 ile en düşük ortanca yaş değerine sahip olan il oldu.

***

Bu konuya, pazartesi günü devam edeceğiz.