Hava İkmal’de (Tayyare Fabrikası) Türkiye’nin ilk uçak fabrikasına öncülük eden TOMTAŞ, şu ya da bu nedenle başarısız olmuştu. Hikaye uzun… Hikayesini anlatacak değilim. Ama çoğumuzun haberi dahi olmayan günümüzdeki gelişmeyi, duyunca gurur duydum.
***
Cuma akşamı, Ali Ekşi, hem “geçmiş olsuna!” ve hem de kadim arkadaşı bizim Mustafa’yı görmeye geldi, Hisarcık’a… Uzun uzun sohbet ettik.
***
Ekşi, çok başarılı bir tahsil yaptı… Kayseri Fen Lisesi mezunu. Üniversiteler arası sınavda, yanlış anımsamıyorsam, “ilk yüz” arasına girmişti. BİLKENT Endüstri Mühendisliği’nde tam burslu okudu… Üniversiteyi de üstün başarı ile bitirdi.
***
Laf lafı açarken, şimdi ne iş yaptığını sordum… TOMTAŞ, İcra Kurulu Üyesiymiş. Tesisin Kayseri’de kurulma hikayesini uzun uzun anlattı. Başta Hulusi Akar Paşamız olmak üzere, Özhaseki Başkanımız, Büyükkılıç Başkanımız ve Taner Yıldız’dan çok yardım ve teşvik görmüşler.
***
Uzun hikaye, sonuçta başarmışlar ve “aldıkları” siparişle “ilk faturayı” kesmişler. Anlattığına göre, hedefleri çok büyük… Yavaş yavaş çıkacaklarmış merdivenleri. İlk etapta komple uçak yapma değil, sipariş üzerine uçak parçaları yapa yapa menzile ulaşacaklarmış.
***
İlk üretimlerini TUSAŞ’ın milli projelerinden Genel Maksat Helikopteri GÖKBEY, Temel Eğitim Uçağı HÜRKUŞ ve HÜRJET için yapacaklarmış. Hedeflerinde, AIRBUS ve BOEING var.
***
Şimdilik Mimarsinan OSB’de faaliyete başlamışlar. Havaalanı yanında yapılacak üretim tesisleri, bir “taksi yolu” bağlantısı ana piste bağlanıp ile daha büyük çapta hizmet vermeye başlayacaklarmış.
***
Sekiz yüz dönüm arazide kurulacak TOMTAŞ Havacılık ve Teknoloji AŞ yerleşkesi için hazırlıklar sürerken, 5 bin metrekarelik üretim altyapısında havacılık yapısallarının üretimine başlanmış, bile.
***
Dostlar, Ekşi, heyecanlı bir biçimde projeyi anlatırken, aklımda kalanları sizlerle paylaşmak istedim. Bazı yanlışlıklar yaparsam, bağışlayın. Not almak istedim. “Kadir amca!” dedi Ali… Defensehere.com’a, şirketin faaliyetlerine ilişkin açıklamalarda bulundum. Onu sana göndereyim dedi. Ben de bu açıklamadan da yararlanmaya çalıştım.
***
"Özellikle son bir senedir Kayseri'de 100 sene önce başlayan bir hikayenin, aradan 50 sene geçtikten sonra akamete uğraması sonrasında tekrar ayağa kalkabilmesi için gayret gösteriyoruz. TOMTAŞ, sadece Türkiye için değil, Kayseri içinde çok önemli olan bir konudur. Sadece havacılık sektöründe veya havacılık sektörünün paydaşları anlamında değil, şehrin tüm bileşenleri noktasında bir motivasyonu var”, diyor ve devam ediyor.
***
TOMTAŞ’ın hikayesini uzun uzun anlattıktan sonra günümüze geliyor: “TOMTAŞ, 100 sene sonra tekrar 2023 yılının Mart ayında ortaya çıktı. Ticari Sivil Gazetesi’yle beraber kuruluşu tamamlanan şirketimizin ortakları arasında TUSAŞ, ASFAT ve Erciyes Teknopark var. Bunlarla beraber yine özel ve kamu sektörünün bir iş birliğiyle gerçekleşen şirketin %51 pay sahibi ise Kayserili yatırımcılarımız”.
***
“TOMTAŞ, Türk Havacılığı için önemli bir lojistik destek merkezi olma hürriyetine sahip. Milli olan, yurt içinde bu zamana kadar çok başarılı performans sergileyen, çok başarılı ürünler ortaya koyan şirketlerimizin Anadolu'daki en önemli destekçisi olmaya talibiz. Havaalanının etrafındaki 800 dönümlükalanda kurulumu gerçekleştirmesi planlanan yerleşkemizde önemli havacılık şirketlerimizin alt yükleniciliğini yapacağız.
***
Onlara yapısal imalatında montaj aşamalarında halihazırda ki test ortamlarının teminin de destek sağlayacağız. Sadece yapısal imalatıyla alt bir montajı ve montajla kalmayacak, uçağın önemli kritik uçuş kritik parçalarının Ar-Ge'lerinin üretimi de yine TOMTAŞ bünyesinde gerçekleştirilecek.
***
Yine 2025 yılında TUSAŞ’la birlikte milli havacılık sektörümüzün yüz aklarından Hürkuş’unmontaj setininTOMTAŞ yerleşkesinde faaliyete geçirilmesiyle montaj süreçlerinin bu uçan demir kuşların tamamlanması konusunda faaliyet göstereceğiz.
***
10 yıl içerisindeki projeksiyonumuzda ise yine Hürkuş benzeri platformların TOMTAŞ imzasıyla TUSAŞ’ın desteğiyle, ASFAT’ın katkılarıyla, tabii ister istemez devletimizin bu konuda koymuş olduğu irade ile göğe yükselmesi hedeflerimiz arasındadır. Tabii, hedefimiz insanlı hava taşıt araçları.
***
Türkiye şartlarında paydaşların tamamının fayda sağlayacağı bir iş modeli sunmuş durumdayız. Kayserili yatırımcılar olarak biz, burada kamuya yük değil, kamudan yük almak için bir göreve talip olmuş durumdayız.
***
TUSAŞ, bize karşılıklı yapmış olduğumuz işbirliği sözleşmesin de vermiş olduğu sipariş taahhüdüyle beraber bu projenin Kayseri'de emekleme sonrasında da yürüme ayağa kalkana kadar geçen süreçte, garantör olmuş olacak.
***
Ekim ayı içerisinde ilk finans manasında anlam içeren ilk faturamızı kesmiş olacağız. Şirket, vergi dairesine ilk kaydını o noktada realize etmiş olacak. TUSAŞ’ın ortaya koymuş olduğu üretim takvimi içerisinde ihtiyaç olan alanlardaki boşlukları dolduracağız.
***
Bu beraber çalışacağımız projeler içerisinde Gökbey, Hürkuşgibi TUSAŞ’ın şu anda seri üretim için önemli mesafeler katettiği Hürjet gibi nihai test uçuşlarının tamamlanmak üzere veteslimatlarının başlamasının an meselesi olduğu platformlarda beraber çalışacağımızı öngörüyoruz.
***
Dedim, Ekşi, bizim Mustafa’nın neredeyse çocukluk arkadaşı. Güzel tahsil yaptılar. Elimizde büyüdü desem yalan olmaz. Gurur duydum… Kırkında, ne çabuk büyüdüler… Üç erkek çocuk sahibi olmasına rağmen, “bu çocukları koruyun!” demekten kendimi alamıyorum.
***
Yolu, bahtı açık olsun Ali’nin… Ömrüm elverdiği, gücümün yettiği sürece başarılı olmasına destek vereceğimden hiç şüphesi olmasın. Sizler de destek verin…
