Tamam, trafik bağlamında sürekli belediyeleri eleştiriyoruz. Ben de eleştirenlerin başta gelenlerindenim. Bazen de eleştiri sınırlarını aşıyoruz; bunu da biliyoruz.
***
Mesela, belediye yatırımları ilime fen ne uygun olsa, yine düzelecek mi, trafik? Kanaatimi söyleyeyim; sürücü ve yaya davranışları rasyonel olmadığı sürece, asla düzelmez. Tabii, bu belediyelere çok düzgün işler anlamına da gelmez. “Ok yay, meselesi!”; “iğne çuvaldız meselesi!”
***
Sabahları mesai saatlerinde trafik, Meydan ile Stat arasında tıkanıyor. Abartmıyorum, bazen alt geçidin Meydan çıkışından Bölge İdare Mahkemesi önündeki ışığa kadar trafiğin tıkandığına bizzat tanığım…
***
Çoğu zaman. Yoğunburç kavşağında da benzeri bir durum var… Şimdi de, tramvayın gelmesi, minibüslerin kaldırılmasına, Kuzey Çevre Yolu’nun açılmasına rağmen hem şehir merkezinde ve hem de çevre yolunda trafik karmaşası devam ediyor; hem de artarak… Bir de yol yapım, onarım, bakım çalışmaları olduğunu düşünün…
***
Unutmayın; tramvay gelince, Kuzey Çevre yolu açılınca, minibüsler kaldırılınca, belediye yetkilileri, “trafik sorunu kalmayacak!” demişlerdi. Sonra, alt-üst geçitler; battı-çıktılar yapılınca, benzeri şeyleri söylediler. Yine olmadı. Mühendislik dili ile; “Çözdükçe düğümlendi!”
***
Konuya açmaya devam edelim… Yukarıdaki bölgelerden daha da kötü durumda, Yoğunburç-Düvenönü; Düvenönü-Devlet Hastanesi; Düvenönü-Karayolları arası… Hiç gördünüz mü bilmem, sabahları Çevreyolu Ankara yönünde eski trafik ile SSK kavşağı arası tamamen doluyor…
***
Peki şimdi soruyorum: Peki, yapılan bunca “geçide” rağmen bu neden oluyor acaba? Bunun bir yanıtı olmalı? Anılan bölgeleri de, yukarıdaki örneklerde olduğu gibi alt-üst geçitlerle donatsak, Kartala “gözle görmedik katlı kavşak yapsak”, ulaşım sorunu çözülecek mi? Yoksa buralarda da benzeri durum ortaya çıkacak mı? Ya da sorun, başka yerlere ötelenecek mi?
***
Özhaseki, “Amele Pazarı”, “Düvenönü”, “Karayolları kavşağı” vs. de tıkanıyor… Buralara da geçit yapmak gerekir, falan demişti… Peki, bu kadar geniş ve güzel yollar olmasına rağmen, bu tür alt yapılara gerek var mıydı? Ya da bunların, şehir merkezine trafik hızının artmasına, burada trafiğin yoğunlaşmasına neden olabileceğini hiç mi düşünmedik?
***
Şahsen ben, trafik ya da ulaşım sorununa; mevzuat ve fiziki yapılanma ile birlikte “sürücü ve yaya davranışların” da önemli ölçüde etken olduğuna inanan ve olaya genel yaklaşanlar zümresindenim… Demek istiyorum ki; mevzuat ve fiziki yapı kadar insan davranışları ya da sürücülerin ve yayaların “hukuka saygısı” da önemli bir etkendir…
***
Siz ne kadar güzel, ne kadar hesaba kitaba uygun yol yaparsanız yapın, insan davranışları rasyonel değilse sorunu çözemezsiniz; çözeceğiz diye yaptığınız yatırımlar da sorunlar yumağına döner; yeni sorunlar yaratır…
***
Sözgelimi; yaya geçitlerinin kullanılmadığı, kavşaklarda, tepe üstlerinde, köprülerde park, indirme-bindirmenin yapıldığı; ikiyi bir yana bırakın bazen üç sıra parkın yapıldığı (otobüs durakları) vs. bir yerde trafik sorunun çözemezsiniz…
***
Üzülerek söylüyorum, yol boyu kaldırımlarla cadde/bulvar arasına dikilen engeller hiçbir uygar ülkede gözükmez. Şehir içi, adeta, bunlarla “Berlin duvarlarına” benzer bir hal aldı. İzole adacıklar oluştu. Oysa, ışıklarda, yaya geçitlerinde geçsek, bunların hiç birine gerek kalmayacak.
***
Üstadımız, pirimiz Ege Cansen bir yazısında; “Trafik sorununun, bir yandan şehir planlama sorununun bir alt kümesi, diğer yandan bir kanun hakimiyeti meselesi olduğunu biliyoruz. Rant avcılığı ve kural tanımazlık, bu minval üzere devam ettikçe, ki artan bir edepsizlikle devam edecektir, bu sorunu yaratan bizler, trafikten şikayet etmeyi sürdüreceğiz”, demişti.
***
Şimdi, izninizle ben düşüncelerimi, bir kez daha aktaracağım: Yukarıdaki analizin başka bir anlatımı şu: Bir makinenin bazı parçalarının doğru tasarlanmış olması, o makinenin doğru çalışacağı anlamına gelmez! Evet. Gözlemlerime göre; son yapılan düzenlemelere rağmen şehrimiz trafiği de, “çözdükçe düğümlenen” bir sürece girmeye başladı... Çözdükçe, benzeri çözümler peşinden gelecek. Bu tespitimi, önce de yapmıştım, bu sütunda. Eminim, sonrada yapacağım…
***
Hatırlatalım; trafik “mülti disipliner” bir konudur. Bütünün tüm parçalarını göremedikçe, sadece görünen bazı bölümleriyle uğraşıldıkça, sağlıklı bir sonuç alınması da mümkün değildir. Sözgelimi, alt-üst geçit; dalma-batma tüneller vs. ile trafik sorununu çözeceğimizi zannettiğimiz gibi.
