Hukuk fakültelerinin kapısından içeri ilk adım atanların, öğrendikleri şey; “Magna Carta”.
Günümüzdeki anayasal düzene ulaşana kadar yaşanılan tarihi sürecin en önemli basamaklarından¸ en önemli kavşak noktalarından birisi.
***
Papa III. Innocent, Kral John ve baronları arasında, kralın yetkilerini karara bağlamak amacıyla imzalanmış.
***
Magna Carta’nın Latincesi; “Magna Carta Libertatum”.
Dilimiz şöyle tercüme edilebilir; "Büyük Özgürlükler Sözleşmesi". 1215 yılında imzalanmış bir İngiliz belgesi.
Yayınlanmasından bu yana sekiz asır geçmiş.
Dile kolay, sekiz asır… Peki, sekiz asır sonra, ülkeler, insanlar bunun neresinde?
***
Bununla; “Kralın bazı yetkilerinden feragat etmesini, kanunlara uygun davranmasını ve hukukun kralın arzu ve isteklerinden daha üstün olduğunu kabul etmesini zorunlu kılmıştır.”
***
Vatandaşların özgürlüklerini belirlemekten çok, “toplum güçleri arasında bir denge” kuran Magna Carta, kralın sonsuz olan yetkilerini din adamları ve halk adına sınırlamış; hukuk devreye girmiştir.
Bireyi devlete karşı koruyan modern anayasaların ilk adımı atılmıştır.
***
“İlk bakışta Magna Carta vatandaş özgürlüklerini belirlemekten çok, toplum güçleri arasında denge kuran bir başlangıç metni gibi durur... “
***
“Magna Carta’nın 39. maddesinde yer alan, ‘Özgür hiç kimse, kendi benzerleri tarafından ülke kanunlarına göre yasal bir şekilde muhakeme edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak veya hapsedilmeyecek veya mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak veya kanun dışı ilan edilmeyecek veya sürgün edilmeyecek veya hangi şekilde olursa olsun zarara uğratılmayacaktır’ hükmü, vatandaşların hakları ve özgürlükleri açısından çok önemli kurallar getirmiş olup, hukukun üstünlüğü ilkesinin birçok ülkede yerleşmesine neden olmuştur. “
***
“O tarihlerde mutlak bir güç olan kralın yetkisi tanrı tarafından doğrudan ona verilmiş bir görev olduğu inancı yaygındı.
Magna Carta ile bu görüş yıkılmış, kralın yanında lordlardan oluşan bir parlamento kral ile birlikte hüküm vermeye başlamıştır.
Bu süreç kilisenin de gücünün azalmasına yol açmıştır.”
***
Kısacası demokratik bir hukuk devletinin kutsal metinlerinden...
(Kaynak: wikipedia ve www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/magna2017-2.pdf”
