Bugün, Atatürk ve arkadaşlarının Samsun’a çıkışının 106. Yıl dönümü. Başta Gazi Mustafa Kemal Paşa olmak üzer, silah arkadaşlarını, şehit ve gazilerimizi özlem ve minnetle anıyorum. Bize güzel bir vatan bıraktılar. Bunun emanetçisi olacak; Laik ve üniter Türkiye Cumhuriyeti’ni sonsuza dek yaşatacağız. Bu vesile ile, konu ile ilgili bir bilgiyi köşeme taşımak istedim. “Kurtuluş Savaşı’nda kaç şehit verdik?”
***
Suriye cephesinde, Çanakkale de, Balkanlar’da, Kurtuluş Savaşı’nda, şehirlerin, kaç şehit verdiği, sürekli gündeme gelir, “şehit sayısı” havada uçuşur. Tabii, buna liseler de katılır. Şunu hemen vereyim, bir şehit bile çok önemli. Ama fazla göstererek, bunun üzerinden, “kent tarihi”, “kurumların tarihini” yazmak çok yanlış. Sizlerle bugün, Kurtuluş Savaşı’nda ki şehitlerimizin sayısını paylaşacağım. Sonunda Kayseri Lisesi ile ilgili yanlış bilgiye bir kez daha değineceğim.
***
Özdemir İnce’nin; “ … 28 Ağustos 2009 tarihli Hürriyet gazetesinde yayımlanmış olan, konuyla ilgili anlamlı bir yazıyı, dikkatinize sunuyorum.” Yazı çok uzun. Bir bölümünü aldım. Bana da aziz dostum Mak. Y. Müh. Ahmet Doğan Işık gönderdi. Anılan yazıyı da bulup, arşivime koydum.
***
Kurtuluş Savaşı şehitlerimizin illere göre dağılımı.
Bu dağılıma; “ … Kurtuluş Savaşı’nda düzenli ordunun Batı Cephesi’nde verdiği kayıpları içeriyor. Çukurova, Gaziantep, Maraş, Şanlıurfa ve öteki yerlerde yerel direnişçilerin (çetelerin, milislerin) verdiği şehitler bu listeye dahil değil”miş.
***
“… bir okur, Genelkurmay verilerinden hazırladığı bir liste gönderdi. Bu listeye göre Kurtuluş Savaşı şehitlerinin illere göre dağılımı şöyle”ymiş. Tabii bu resmi kanallardan teyide muhtaç. Kaynak da Özdemir İnce’nin aşağıda verdiğim kitabı. Parantez içerisindeki sayılar şehit sayısı :
***
Adana (365), Adıyaman (20), Afyon (425), Ağrı (1), Aksaray (133), Amasya (261), Ankara (913), Antalya (339), Ardahan (22), Artvin (26), Aydın (204), Balıkesir (40), Bartın (143), Bilecik (192), Bayburt (18), Bingöl (3), Bitlis (10), Bolu (541), Burdur (157), Bursa (351),
***
Çanakkale (28), Çankırı (334), Çorum (526), Denizli (541), Diyarbakır (44), Edirne (11), Elazığ (55), Erzincan (40), Erzurum (108), Eskişehir (289), Gaziantep (412), Giresun (324), Gümüşhane (40), Hakkâri (0), Hatay (3), Isparta (293), İçel-Mersin (405), İstanbul (179), İzmir (59),
***
Kahramanmaraş (150), Karaman (182), Kars (13), Kastamonu (758), KAYSERİ (264), Kırıkkale (114), Kırklareli (8), Kırşehir (171), Kocaeli (203), Konya (780), Kütahya (228), Malatya (33), Manisa (51), Mardin (13), Muğla (208), Muş (5), Nevşehir (216), Niğde (201),
***
Ordu (434), Rize (48), Sakarya (295), Samsun (405), Siirt (3), Sinop (399), Sivas (307), Şanlıurfa (51), Tekirdağ (6), Tokat (340), Trabzon (251), Uşak (25), Van (10), Yozgat (351), Zonguldak (358).
***
Türkiye sınırları dışında kalan yerlerde doğan şehitler: Bingazi (8), Mısır (1), Trablus (5), Azerbaycan (1), Batum (1), Karakilise (1), Tebriz (1), Bosna (1), Bulgaristan (3), Debre (2), Drama (6), Girit (5), Görüce (1), İşkodra (3), Kosova (12), Manastır (13), Romanya (1), Selanik (13), Serfice (4), Yanya (2), Bağdat (6), Halep (5), Hicaz (1), Kerkük (9), Kıbrıs (1), Musul (1), Süleymaniye (1), Suriye (6), Trablusşam (37), Yemen (24), ili belli olmayan (114). Toplam: 15 bin 55 (on beş bin elli beş) şehit!
… “Daha önce de yazdım: Türkiye Cumhuriyeti bir kolektif şirket ya da yapı kooperatifi olarak kurulmadı. Zaten hiçbir devletin kuruluşu böyle süfli bir gerekçeye dayanmaz!
***
Bu nedenle Kurtuluş Savaşını en bayağı ticari ortaklık düzeyine indirgeyen iddialardan kurtarmak gerek. Özellikle de özel mitoslar, menkıbeler yaratmak için tarihe aykırı iddialarda bulunmak ve yorumlar yapmak son derece tehlikeli ve ayıp!
Unutmamak gerekir ki Kurtuluş Savaşı bir vatan yaratmak, bir millet (ulus) inşa etmek için yapıldı, ulusu cemaatlere, etnisitelere ayırmak için değil. (Kaynak: [Osman Selim Kocahanoğlu] OSK/ Cumhuriyet/ 16 Mayıs 2025)
***
Biliyorsunuz, “Sakarya Savaşı’nda, son sınıf öğrencileri askere alındığından Kayseri Lisesi mezun vermedi!” yalanını uydurdular. Bu kitaplara girdi, heykellere yazıldı… Sayı olarak önce on, sonra elli bir. Duramadılar, şehit! sayısını altmış ikiye çıkarttılar. Öyle ya, “kavaktan yukarı yol gidermiş!”.
***
Listeden anladığımız kadarı ile Kayserili şehit sayısı, Sakarya da dahil tüm batı cephesinde 264 kişi. Bunda bir terslik yok mu? Altmış küsuru Lise öğrencisi olunca, geriye kalan iki yüz kişi tüm Kayseri’den…
***
Bir de o yıllarda, bırakınız son sınıf öğrencilerinin sayısını, Kayseri Lisesi’nde okuyan sayısı altmış küsur kişi olamaz. Bunu nereden görüyoruz. Sonraki, yıllar mezun olanların sayısından. Sekiz, dokuz, bilemedin on kişi…
***
Tabii, bu ayıp evvelemirde Kayseri Büyükşehir Belediyesi’ne düşer… Uyarılarıma rağmen bu yalana çanak tuttular. Lise bahçesine dikilen anıta ve eski binaya yapılan müzeye bu bilgiyi girdiler, evet tüm uyarılarımıza rağmen.
