Bir haber düştü basına; “Kayseri’de 700 bin abonesi bulunan çoğunluk hissesi Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’da olan Kayserigaz’ın satılıyor.”
***
Sanırım bu, 2007’den beri hizmet veren şirketin üçüncü sahip arayışı.
Tabii, on yedi yılda iki kez el değiştiren, hem de “tekel” olan bir şirket hisseler, ne diye satılabilir ki?
***
İlk akla gelen acaba kârlı değil de ondan mı? Bilançosunu bilmediğim için bir değerlendirme yapamıyorum.
***
Tabii, bu tür büyük şirketlerin satışı söz konusu olunca hemen “Kayseri milliyetçileri!” devreye girer, “neden Kayserililer almıyor!”, der…
“Nerede, Sanayi ve Ticaret Odaları; nerde OSB’ler vs.!” diye de alıcı ya da bunların kuracağı “konsorsiyumu” adresi gösterirler.
***
Tabii, Kayserispor mali sıkıntıya düşünce; “her fabrika şu kadar verse, mesele kalmaz!” muhabbeti de bu cümleden.
***
Bir toplumda, “ölçek” kavramı, “üç boyutlu uzayda” düşünebilme yeteneği gelişmeyince bu tür soruların ve çözüm önerilerinin de ortaya atılması doğaldır.
***
Diyelim ki, şirketin piyasa değeri beş yüz milyon dolar. Kayseri’nin, bu kadar parayı, derleyip, toplayıp, bir araya getirme gücü var mı?
***
Bu parayı, derleyip toplayacak kaç “babayiğit!” çıkar acaba?
***
Yanıtlanması gereken sorular bu?
***
Az para mı? Bu kadar tasarrufu bir araya getirmek kolay mı?
***
Size bir şey söyleyeyim mi? On milyar doları cebine koyan birisi, Kayseri OSB’yi satın alır. Mesela, Kayseri Elektrik Şirketi’nin piyasa değeri, 250-300 milyon dolar etmez.
***
Bir tarihte, Başkan Özhaseki’ye, kim verdiyse, birileri akıl vermiş, “Şirket’teki Belediye hissesi (Sadece Kayseri, kontrol ettiği de dahil, yüzde 51), bir milyar dolar eder!”, diye.
***
İyi para. Başkan da bu para ile yatırımlarını finanse edecek, borçsuz bir belediye haline getirecekti.
***
Huyum kurusun, ben de itiraz etmiştim… Başkan, yanlış hesaplıyorsunuz;“Şirket’in piyasa değeri, etse etse iki yüz, iki yüz elli milyon dolar eder!”, demiştim.
Bunu derken, tek il olmasına rağmen, kalan imtiyaz süresi, altmış yıl kadardı. Diğerlerinin üç katı kadar…
***
Nereden biliyorum? Şuradan; o yıllarda özelleştirme furyası devam ediyordu… Benzeri işletmelerin, ortalama yirmi yıllık “işletme hakkı devri”, bu mertebelerdeydi.
***
Birkaç örnek vereceğim:
- Toroslar (Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis, Osmaniye) 1,725 milyar dolar,
- Ayedaş (İstanbul Anadolu Yakası) 1,225 milyar dolar,
- Meram (Nevşehir, Niğde, Konya, Karaman, Kırşehir, Aksaray) 440 milyon dolara
Özelleştirildi.
