MUSTAFA CENGİZ


KAYSERİ’DE 9 AYDA 25.750 KONUT SATILDI

Kayseri’de yılın ilk 9 ayında 25 bin 750 konut satıldı. Yurt genelinde Konut satışlarının Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %19,2 oranında artarak 1 milyon 128 bin 727 olarak gerçekleşti. Yönetmelik değişiklikleriyle dijitalleşme ve şeffaflık öne çıkıyor. Yurt dışı müteahhitlikte Türkiye, dünya ikinciliğini korudu. Konut satışlarında yılın zirvesi görüldü, fiyatlar reel bazda geriliyor. Yabancıya satış gerilemeye devam ediyor. Küresel ekonomideki belirsizlikler etkili oldu. Finansmana erişim ve talep sorunu devam ediyor. İnşaat maliyetleri artış eğilimini koruyor. Yeni konut arzı sınırlı kaldı.


Bugün TÜİK verileri ile Kayseri’de son durum.

Bu köşeyi takip edenler bilirler, genelde her ay düzenli olarak ilimizdeki Konut satışları ile birlikte Motorlu Araç rakamları vermeye gayret ediyorum.

Motorlu Araç rakamı 510 Binler civarında.

Konutta ise 2025 yılı itibarı ile geldiğimiz nokta mı?

Kayseri’de yılın ilk 9 ayında 25 bin 750 konut satıldı. 

Türkiye genelinde Konut satışlarının Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %19,2 oranında artarak 1 milyon 128 bin 727 olarak gerçekleşti. 

Kayseri’de ise Konut satışları Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,00 oranında artarak 25 bin 750 olarak gerçekleşmiş durumda. 

Bugün bu konuya dair Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) 2025 yılının üçüncü çeyreğine yönelik İnşaat Sektörü Analiz Raporu ve raporda yer alan inşaat harcamaları reel olarak yüzde 20 büyüse de özel sektör temkinli duruşuna dair tespitler var. 

EYLÜL AYINDA ARTIŞ OLDU…

Bu arada dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, Kayseri’de konut satışlarında düzenli bir artış trendi var.

Geçen yıl aynı dönemde ve bu yıl iki kez satışlar rekor kırdı.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Kayseri’de Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 4,67 oranında azalarak 3 bin 407 oldu. 

Kayseri’de ipotekli konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %25,27 artış göstererek 466 oldu. 

Kayseri’de ilk el konut satış sayısı, Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %17,82 azalarak 973 oldu. 

DİĞER SATIŞ TÜRLERİ…

Eylül ayında ipotekli satışlar toplam konut satışları içinde % 13,68 pay aldı. 

Kayseri’de diğer konut satışları ise Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8,15 azalarak 3 bin 202 oldu. 

Kayseri’de ikinci el konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,84 artış göstererek 2 bin 434 oldu. 

Uzmanlara göre, Altın fiyatlarındaki sürekli artışın olması, altının önümüzdeki dönemde belirsizliğini koruması, konut kredilerindeki yüksek faizin devam etmesi ve geçtiğimiz döneme nazaran konut fiyatlarının ortalama %21 oranında artması konut satışlarında gerilemeye neden oldu. 

Yüksek faiz oranlarına rağmen ipotekli satışlar Eylül ayında da devam etti.  Bu dönemde ipotekli konut satışları bir önceki döneme göre toplam %25,27 oranında artarken toplam satış içinde payı da artmaya devam etti.  Emlak Katılım Bankası’nın konut satışı için piyasa da yer alması ile birlikte konut satışlarında artış beklenmekte. 

İNŞAAT SEKTÖRÜ ANALİZ RAPORU

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) 2025 yılının üçüncü çeyreğine yönelik İnşaat Sektörü Analiz Raporu’na göre inşaat sektörü, yılın ikinci çeyreğinde %10,9 oranında büyüyerek genel ekonominin üzerinde bir performans sergiledi. 2025 yılı ikinci çeyrek döneminde inşaat harcamaları nominal olarak %48,1'lik artışla 2,29 trilyon TL olarak gerçekleşirken, inşaat harcamaları reel olarak %20,2 arttı. Buna karşın özel sektörün zayıf talep karşısında temkinli duruşunu sürdürdüğüne dikkat çekilen raporda, “Yatırımların büyük ölçüde kamu kaynaklı olması, özel sektörün zayıf talep karşısında temkinli davranması ve konut talebinde kredi koşullarının sınırlayıcı etkisi, büyümenin sürdürülebilirliği konusunda belirsizlik yaratmıştır” denildi.

“KÜRESEL EKONOMİDE 

DENGE ARAYIŞLARI…” 

Öncelikli olarak İnşaat sektörü büyümesini sürdürüyor.

Ekonominin genelinde 200’ün üzerinde alt sektöre yarattığı talep ve istihdam gücüyle lokomotif rolünü sürdüren inşaat sektörünün çatı kuruluşu TMB, ekonomi çevreleri tarafından takip edilen İnşaat Sektörü Analiz Raporu’nun Ekim 2025 sayısını yayımladı. 

“Küresel Ekonominin Denge Arayışı” başlıklı raporda, küresel ve ulusal ölçekte ekonomik gelişmeler ile inşaat sektörüne ilişkin güncel verilere göre sektör, 2025 yılı ikinci çeyrek döneminde üst üste 11 çeyrek dönem büyüme kaydetti. 

TÜİK verilerine göre, inşaat harcamaları nominal olarak %48,1 artarak 2,29 trilyon TL’ye ulaşırken, reel olarak %20,2 oranında yükseldi. Buna karşın yatırımların büyük ölçüde kamu kaynaklı olduğuna dikkat çekilen raporda, “Özel sektörün zayıf talep karşısında temkinli davranması ve konut talebinde kredi koşullarının sınırlayıcı etkisi, büyümenin sürdürülebilirliği konusunda belirsizlik yaratmıştır. Aynı dönemde gayrimenkul sektörü zayıf da olsa büyüme eğilimini sürdürmüş, 2025 yılı ikinci çeyreğinde %2,6 büyüyen gayrimenkul faaliyetleri zayıf bir performans sergilemiştir” denildi.

BİNA İNŞAATI ENDEKSİ YILLIK

Rapora göre, ciro endeksi verileri de inşaatın genel ekonomik aktivitedeki payının arttığını gösterdi. 

2025 yılı Ağustos ayında sanayi, ticaret, hizmet ve inşaat sektörlerinden oluşan toplam ciro endeksi yıllık %36,7 artarken, inşaat ciro endeksi bu dönemde %53,2 yükseldi. 

İnşaat üretim endeksi Ağustos ayında aylık bazda %0,9 gerilese de yıllık bazda %25’lik artışla büyüme eğilimini korudu. 

Bina inşaatı endeksi yıllık %26,6, bina dışı yapıların inşaatı %17,4, özel inşaat faaliyetleri ise %25,1 artış gösterdi. 

Bu veriler, konut ve ticari yatırımlardaki talebin sürdüğüne, kamu projelerinin ise sektöre istikrarlı destek sağladığına işaret etti.

GÜVENLİ YAPILAŞMA 

VE YAPI KALİTESİ…

Yapı müteahhitlerinin sınıflandırılmasına ilişkin düzenlemelerin ise firmaların mali ve teknik kapasitelerine göre yetkilendirilmesini ve yeterlik sisteminin güçlendirilmesini hedeflediği ifade edilen raporda, müteahhitlik kriterlerinin esnetilmesinin, güvenli yapılaşma ve yapı kalitesi açısından risk oluşturabileceği uyarılarına yer verildi.

OCAK-EYLÜL DÖNEMİ…

Türk inşaat sektörü, uluslararası arenadaki güçlü konumunu 2025’in ilk dokuz ayında da korudu. 

Ocak-Eylül döneminde 9,2 milyar ABD Doları tutarında 128 yeni proje üstlenildi. 1972 yılından bu yana 137 ülkede yürütülen toplam proje sayısı 12.665’e, toplam proje değeri ise 546,5 milyar ABD Doları’na ulaştı.

Bu dönemde en fazla iş üstlenilen ülkeler arasında 4 milyar dolar ile Romanya ilk sırada, 1 milyar dolar ile Irak ikinci sırada yer aldı. Türk müteahhitlik firmaları, uluslararası prestij göstergesi olarak kabul edilen ENR (Engineering News Record) Dergisi’nin “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde 45 firma ile ikinci sıradaki yerini korudu.

İlk 100 firma arasında 8 Türk firmasının yer alması, sektörün küresel ölçekteki rekabet gücünü bir kez daha ortaya koydu.

ÜÇÜNCÜ ÇEYREK ÖZETİ… 

Türkiye Müteahhitler Birliği’nce 2025 yılının üçüncü çeyreğinin değerlendirildiği raporda, inşaat sektörüne ilişkin özetle şu tespitlere yer verildi: 

2025 yılının Eylül ayında Türkiye genelinde konut satışları yıllık %6,9 artışla 150 bin 657’ye ulaştı. 

Ocak-Eylül döneminde toplam satışlar 1 milyon 128 bin 727’ye çıkarak geçen yılın aynı dönemine göre %19,2 artış kaydetti. 

İstanbul, 24 bin 119 satışla ilk sırada yer alırken, Ankara ve İzmir onu takip etti. 

İpotekli satışlar Eylül ayında %34,4 artarak 21 bin 266 olurken, toplam satışlardaki payı %14,1 olarak gerçekleşti. 

Konut Fiyat Endeksi (KFE) Eylül ayında aylık %1,7 artışla 195,7 seviyesine ulaşırken, yıllık bazda nominal %32,2 artış kaydetti. 

Ancak reel bazda %0,8 oranında gerileme, fiyat artışlarının enflasyonun gerisinde kaldığını gösterdi.

GENEL OLARAK TABLO…

Yabancılara konut satışları aynı dönemde %7,7 gerileyerek 1.867 adette kaldı. 

En çok satış yapılan iller sırasıyla İstanbul, Antalya ve Mersin oldu. Yabancı alıcılar arasında Rusya, İran ve Irak vatandaşları ilk üçte yer aldı.

Jeopolitik riskler, yüksek maliyetler ve finansal sıkılaşma, küresel ölçekte inşaat faaliyetlerinde temkinli bir duruşa yol açtı.

Kamu yatırımlarındaki yavaşlama büyümeyi sınırlandırırken, Türkiye’de kamu destekli projeler sektörde üretim ve istihdam açısından dengeleyici bir rol oynadı.

Raporda, sektörde faaliyet gösteren firmaların en önemli sorunlarından birinin yüksek maliyetli ve kısıtlı finansman koşulları olduğu vurgulandı. Konut kredi faizlerinin yüksek seyretmesi, özel sektör yatırımlarının yavaşlamasına ve yeni projelerin ertelenmesine yol açtı. 

Bu durum, büyümenin kamu kaynaklarına bağımlı şekilde sürmesine neden oldu.

Malzeme, işçilik ve enerji fiyatlarındaki yükseliş, sektörün üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. 

İthal girdilere bağımlı yapı, küresel jeopolitik gelişmelerden doğrudan etkileniyor ve maliyet artışlarını tetikliyor. Bu tablo, özellikle özel sektör yatırımlarında temkinli bir yaklaşımı beraberinde getiriyor.

Yüksek faiz oranları ve artan üretim maliyetleri nedeniyle konut üreticileri temkinli bir tutum sergiliyor. 

Talep canlılığını korusa da yeni konut arzındaki yavaşlama, özellikle büyükşehirlerde arz-talep dengesizliğini derinleştiriyor.

SEKTÖRÜ ETKİLEYEN UNSURLAR...

Yönetmelik değişiklikleriyle dijitalleşme ve şeffaflık öne çıkıyor.

Yurt dışı müteahhitlikte Türkiye, dünya ikinciliğini korudu.

Konut satışlarında yılın zirvesi görüldü, fiyatlar reel bazda geriliyor.

Yabancıya satış gerilemeye devam ediyor.

Küresel ekonomideki belirsizlikler etkili oldu.

Finansmana erişim ve talep sorunu devam ediyor.

İnşaat maliyetleri artış eğilimini koruyor.

Yeni konut arzı sınırlı kaldı.