Hemen belirteyim, bu tür araştırmalar, gerçeği yüzde yüz yansıtmaz ama bazı fikirler verir… Başka araştırmalarda başka sonuçlar çıkabilir. O nedenle, kimse alınmasın… Umarım ilginizi çeker…
***
Zekâ Testi Merkezi isimli internet sitesinin yapmış olduğu IQ testi sonucunda, illerin ortalama zeka düzeyi açıklandı. Peki, IQ nedir? IQ,"Intelligence Quotient"in kısaltılmışı. Bir kişinin zeka düzeyini ölçmek için kullanılan bir ölçümdür. Bir kişinin IQ'su, onun yaşına göre beklenen zeka düzeyini ölçmek için kullanılan bir skalaya göre belirlenir.
***
Bu skala genellikle “0 ile 200” arasında bir değere sahiptir ve ortalama IQ 100 olarak kabul edilir. Düşük IQ“70 ile 79” arasında, ortalama IQ “80 ile 89” arasında, yüksek IQ ise “90 ile 109” arasında değerlendirilir.
***
Bu değerler sadece bir rehberdir ve her kişinin zeka düzeyi kişisel özelliklerine, eğitimine ve çevresine göre değişebilir. Bu testler genellikle matematik, dil, şekil ve şemalar, problem çözme, düşünme ve öğrenme yetenekleri gibi alanlarda kişinin performansını ölçen sorular içerir.
***
Türkiye'nin her bölgesinden ve tüm illerden katılım gösterilen IQ testinin sonucunda, iller sıralandı. Teste 1.214.505 kişi katılım gösterdi ve bu doğrultuda bir IQ haritası çıkartıldı. Tabii, teknik nedenlerle haritayı almak mümkün olmadı. Tabii, değerlerin dağılımını, bir “çan eğrisi” gibi düşünün…
***
Türkiye'nin en zeki ili Eskişehir oldu. Eskişehir'in IQ ortalaması 105,20 olarak belirlendi. Eskişehir'i, Ankara ve İzmir takip etti. Ankara'nın IQ ortalaması 104,91, İzmir'in IQ ortalaması ise 104,51 oldu.
***
Kayseri’den 20.211 kişi katıldı; şehrimiz 101,42 puanla 25. sırada yer aldı.
Zeka deyince, merhum Burhan Oğuz’un, bizlerle ilgili tespiti hatırıma geldi… İnşallah, sırası gelince bu tespiti vereceğim. Şimdi sırası değil… Hadi, kitabın adını vereyim; “Yaşadıklarım, öğrendiklerim!” Bulabilirseniz, mutlaka okumanızı tavsiye ederim. Diğer kitaplarını da…
***
Ortaya çıkan haritaya bakınca Samsun-Kayseri-Adana aksının batısında kalanların, genellikle,IQ seviyelerinin yüksek olduğu iller olarak karşımıza çıkar. Bu bir tesadüf mü? Ana karnından itibaren, dengeli beslenmenin (doymanın değil) zeka üzerinde etkisi var mı? Bilemiyorum.
***
Unutmadan vereyim, bir de “sosyal zeka var”. Kabaca şöyle tanımlanıyor: İnsanların duygularını anlama, empati kurma ve karşısındakinin psikolojik durumunu değerlendirme becerisine dayanmaktadır. Liderlik özellikleri sergileyen, iletişim yetenekleri güçlü ve uyumlu bireyler genellikle “sosyal zekası” yüksek olarak kabul edilir. Şimdi vereceğim değerler bununla ilgili değil.
***
Değerleri paylaşmadan önce IQ puanlarının anlamlarını verelim:
- 0-25 arası çok ağır düzey zihinsel yetersizlik
- 26-40 arası ağır düzey zihinsel yetersizlik
- 40-55 arası orta düzey zihinsel yetersizlik
- 55-70 arası hafif düzey zihinsel yetersizlik
- 70-85 arası sınır zekalı
- 85-115 arası normal zekalı
- 115-129 arası üstün zekalı
- 129-145 arası dâhi
***
İllerin verilerine geçmeden, bir başka araştırmada belirtilen Türkiye IQ ortalamasını vereyim: World Population Review'in dünya ülkelerinin zeka puanı sıralaması yayınlandı (2022). 100 ülkenin sıralandığı listenin zirvesinde 108 puanla Singapur yer alırken bunu Hong-Kong(108) ve Tayvan (106) takip etti.
***
Son sırada 60 puanla Senegal, bunu takiben Etiyopya (61) ve Gine Bisssau (62) bulunuyor. Türkiye ise ortalama 89 IQ puanı ile listenin 48. sırasında yer buldu. 89 IQ ise,zeka geriliğinin ve/veya donuk zekanın sınırı olarak biliniyor. “İlk 50” içerisinde, maalesef, bizden başka Müslüman ülke yok. (www.sondakika.com/dunya)
***
Donuk zeka ise zihinsel becerilerde ortalamaların çok az altında olma durumunu ifade etmektedir.
***
Bir başka araştırmada ülkemiz, ortalama 90IQ puanı ile 108 ülke arasında, 39. sırada gözüküyor. (Wikipedia)
***
Şimdi sırada illerimiz var… Parantez içindeki rakam puanı göstermek üzere, “ilk on” şöyle: Eskişehir 1. (105,20), Ankara2.(104.91), İzmir3.(104.51), Muğla4. (104.12), Çanakkale5. (104.02), İstanbul6. (104.02), Kocaeli7.(103.85), Balıkesir8. (103.59), Bursa9.(103.47) veKırklareli10. (103.38) sırada.
***
“İkinci 10” ya da “ikinci lig” sıralaması şöyle: Trabzon11.(103.37),Antalya12. (103.29), Tekirdağ13. (102.82),Zonguldak14.(102.68),Yalova15.(102.58), Karaman16.(102.52), Uşak17. (102.37), Konya18.(102.36), Rize19.(102.32) veDenizli20.(102.14).
***
Zekası ile ünlü! Kayseri’nin de aralarında bulunduğu, “Üçüncü 10” ya da “üçüncü lig” sıralaması şöyle:
Bartın21.(102.13),Sakarya22.(101.78), Kırşehir23.(101.74), Kütahya 24.(101.65), Kayseri 25.(101.42), Edirne26. (101.28), Tunceli27.(101.17),Bolu28.(100.99), Çorum29.(100.95) veSamsun 30.(100.87),
***
Bazı seçilmiş illerin durumu ise şöyle:Mersin32. (100.71),Sivas41.(100.09), Nevşehir43.(100.01), Niğde47. (99.60), Gaziantep49.(99.40),Kahramanmaraş51. (99.28),Diyarbakır52.(99.19), Manisa55. (99.06), Erzurum56. (98.97), Adana57. (98.76), Şanlıurfa62. (98.07), Yozgat63. (98.05),Van64. (97.74) veHatay67. (97.36)
***
“Son 10” il ise şöyle:Erzincan71.(96.97), Amasya72.(96.88), Iğdır73.(96.69), Düzce74.(96.26),Ağrı 75. (96.06), Bitlis76. (95.96), Kars77.(95.84),Artvin78. (95.36),Hakkari79. (95.16), Siirt80.(94.52) ve Bingöl81. (94.19) sırada.
