Eyyam kelimesi günlük hayatta sıklıkla kullanılan kelimelerden birisi. Arapça kökenli. Bâhûr da Arapça (ﺑﺎﺣﻮﺭ); aşırı sıcaklık anlamına geliyor. Farsça, “buhur” (ﺑﺨﻮﺭ) ile karıştırmamak gerekir. Yakılınca elde edilen güzel koku. Buhurdanlık da bu cümleden.
***
Yevm’in, TDK sözlüğündeki anlamı şu şekilde verilmekte: Günler. Muhasebecilerin tutuğu “yevmiye defteri”, çalışanlara ödenen “yevmiye”, “yevm ul kıyame” (kıyamet günü) bu cümleden.
***
Çöl sıcakları, Afrika sıcağı veya Eyyam-ı Bâhûr olarak bilinen bu terim, yaz mevsiminin en sıcak ve boğucu günlerini ifade eder. Kuzey Yarımküre'de temmuz ile eylül arasında, Güney Yarımküre'de ise ocak ile mart arasında yaşanır. Ancak kesin tarih, bölgenin konumu ve iklim koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Ansiklopediler böyle yazıyor.
***
Haberi basından aldım… Türkiye, Temmuz ayındaki sıcaklık rekorlarının ardından yeni bir "Eyyam-ı Bâhûr" sıcak hava dalgasıyla karşı karşıya.
***
Meteoroloji uzmanları, Afrika üzerinden gelen bu ikinci sıcak hava dalgasının hafta sonundan itibaren etkili olacağını ve 20 Ağustos'a kadar süreceğini açıkladı. Özellikle güney illerde sıcaklıkların mevsim normallerinin çok üzerine çıkması bekleniyor.
***
Meteorolojik verilere göre, en yüksek sıcaklıkların görüleceği bölgelerin başında Adana geliyor. Cumartesi günü 46 dereceye ulaşması beklenen sıcaklığın, nemle birlikte hissedilen sıcaklığı 50-55 dereceye kadar çıkarabileceği öngörülüyor. Bu durum, 1929 yılında ölçülen 45,7 derecelik Adana rekorunun kırılma ihtimalini güçlendiriyor.
***
Diğer bölgelerdeki sıcaklık tahminleri ise şöyle:
- Ege: Aydın 43°C, Denizli 42°C, Manisa 41°C.
- Akdeniz: Antalya 41°C.
- Güneydoğu: Şırnak ve Cizre 45°C'nin üzerinde.
***
Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde sıcaklıklar 33-35°C bandında seyrederken, Karadeniz'de yalnızca Doğu Karadeniz'in bazı illerinde yerel sağanaklar görülebilir.
***
Meteoroloji uzmanları, vatandaşları aşırı sıcaklıklara karşı uyardı. Günün en sıcak saatleri olan 11.00-17.00 saatleri arasında dışarı çıkılmaması ve bol sıvı tüketilmesi tavsiye ediliyor.
***
Sıcak hava dalgasının 20 Ağustos'a kadar devam edeceği ve hafta içinde sıcaklıkların 38-39 derece bandında seyredeceği tahmin ediliyor.
***
Eskiler bu günlere, zemherinin “çat ayazının” karşılığı; yine eskiler, zemheri için de; “Yanarın yamacı!” derlerdi. Ama bu yıl “eyyâm-ı bâhûr” uzun sürdü. Tabii, eski zemheriler pek kalmadı ama sıcak günler artarak devam ediyor.
***
Bu sıcaklık, üzümlere de vurmuş, hasat çok düşecekmiş. Böyle söylemiş üzüm yetiştirici dostumuz İrfan Durgut Hocamız.
***
Desenize bu yıl, “üzümle kıymalı yemek” kısmet olmayacak, Kıvılcım Akademi’de. Olsun, seneyi bekleriz. Ama bu yıl “üzümsüz kıymalı” yemeyeceğimiz anlamına gelmez. O nedenle, sırası gelen arkadaş; “Oh, kurtuldum!” diye sevinmesin. Unutmasın; kavun ve karpuz var.
***
Kim mi bu arkadaşımız?
O kendisini bilir.
