KADİR DAYIOĞLU


EĞİTİM VE ÖĞRETİMDE DURUMUMUZ

Ahlakın kaynağı, nedir? Dünyevi mi yoksa uhrevi mi? *** Eğitim nedir? Öğretim nedir? Çağdaş eğitim ve öğretim nedir?Çağdaş eğitim ve öğretimin gerisinde kalırsak ne olur? *** Laiklik nedir? Laik eğitim nedir?


Ahlakın kaynağı, nedir? 

Dünyevi mi yoksa uhrevi mi?

***

Eğitim nedir?

Öğretim nedir? 

Çağdaş eğitim ve öğretim nedir?

Çağdaş eğitim ve öğretimin gerisinde kalırsak ne olur?

***

Laiklik nedir? 

Laik eğitim nedir?

***

Bu sorulara yanıt aranmadan, daha doğrusu eğitim ve öğretimi aynı sanarak hüküm çıkartmak ne derece de doğrudur? 

Bunların yanıtı aranmadan, yapılan izahlar, kabuller ideolojik olmaktan öteye geçmez. 

Cemil Meriç’in ifadesi ile ideolojiler, “idrakimize giydirilen deli gömlekleridir.”

***

Mesela, üniversitelerde “eğitim” yapılmaz, “öğretim” yapılır. Buralarda özgürce “bilgi” üretilir, “bilgi” verilir. Ama hem eğitim ve hem de öğretim kreşlerde, ana okullarında, ilkokullarda ve orta dereceli okullarda verilir. 

***

Tabii, eğitimin yapıldığı asıl yer de aile ve çevredir. Bireylerde ahlak da böyle oluşur. Son tahlilde “ahlakın”tek kaynağı sadece, din ve dini değerler değildir.“Hayattır”, aslolan… Küçük çocuklara, somut olmayan, soyut değerleri anlatamazsınız. Sürekli sorgular. 

***

O nedenle, ezberlerin, ön kabullerin aksini söyleyenlere hücum etmek, suçlama, “aba altından sopa göstermek”, demokratik hukuk devletine sığmaz. 

***

Tabii, bunlar akademik çevrelerde tartışılmalı, siyasetin menüsü olmamalı ama ben fiili durumu sizlerle paylaşmak istiyorum. Bakalım, “ense tıraşımız” nasılmış?

***

Türk Eğitim Derneği (TED) tarafından yapılan açıklamaya göre, OECD'nin;"Bir Bakışta Eğitim" raporundan elde edilen veriler, Türkiye'deki eğitim sistemindeki önemli sorunlara dikkat çekiyor. Rapora göre, ülkemizde eğitimde eşitsizliklerin büyük boyutlarda olduğu ve gençlerin eğitim ve istihdam fırsatlarına erişiminde önemli farklılıklar olduğu ortaya çıktı.

***

Rapora göre, 18-24 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 33'ü ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Bu oran, OECD ülkeleri ortalaması olan yüzde 13,7'nin neredeyse üç katı.

***

Türkiye'de 18-24 yaş aralığında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 41,4 iken, erkeklerin oranı yüzde 21,4 oldu. 

***

OECD ortalamasında ise ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 14,4, erkeklerin oranı ise yüzde 13,1 olarak hesaplandı.

***

Türkiye'de geçen yıl itibarıyla 25-64 yaş aralığındaki her 2 yetişkinden birinin en fazla lise mezunu olduğu görülürken, 25-34 yaş aralığındaki genç yetişkinlerin yüzde 30'unun lise mezunu olmadığı dikkati çekti. 

***

2016'da yüzde 45 olan lise mezunu dahi olmayanların oranı 2023'te yüzde 30'a geriledi. Türkiye'de, en az bir ebeveyni üniversite mezunu olan 25-64 yaş aralığındaki yetişkinlerin yüzde 81'i, her iki ebeveyni de lise mezunu dahi olmayan 25-64 yaş aralığındaki yetişkinlerin yüzde 18'i üniversite mezunu.

***

Türkiye'de 6-14 yaş aralığında okullaşma oranı yüzde 98,8 oldu. 3-5 yaş aralığındaki çocukların okul öncesi eğitime katılım oranı 2014'ten 2022'ye kadar olan sürece kıyasla artarak yüzde 48'e ulaştı.

***

Türkiye'de 15-19 yaş aralığında eğitime katılım oranı yüzde 73 oldu. Bu yaş aralığında eğitime katılım oranının en düşük olduğu bölgeler yüzde 60,5 ile Kuzeydoğu Anadolu-Doğu ve yüzde 61,1 ile Güneydoğu Anadolu-Orta bölgeleri iken, en yüksek olduğu bölge yüzde 83,2 ile Kuzeydoğu Anadolu-Batı bölgesi oldu.

***

Türkiye'de ilköğretimden yükseköğretime kadar öğrenci başına yapılan yıllık harcama ortalama 5 bin 425 dolar olarak hesaplandı. OECD ülkeleri ortalaması 14 bin 209 dolar.

***

Türkiye'de öğretmen başına ilkokulda 18, ortaokulda 14 ve lisede 13 öğrenci düştü. Türkiye'de devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 24, özel okullarda 18.OECD ortalamasında ise devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 21, özel okullarda 20 olarak belirtildi.

***

OECD ortalamasında mesleğin en üst kıdemindeki bir öğretmen, mesleğe yeni başlayan bir öğretmene kıyasla kademelere göre yüzde 61-65 oranında daha yüksek maaş alırken Türkiye’de bu oran ortalama yüzde 9 olarak belirtildi. 

***

OECD ortalamasında lise öğretmenlerinin maaşı okul öncesi öğretmenlerine göre yüzde 12 ile 17 daha fazla olurken Türkiye’de öğretmen maaşlarının çalışılan kademeye göre önemli ölçüde farklılaştığı ortaya koyuldu. (Bilgiler basından alındı)

***

Doğal olarak bu tabloyu tetikleyen açlık, yoksulluk ve yoksunluk bize bir başka şeyi de anımsatıyor. “Doğum kontrolu batının dayatması!” diyen bir siyasal ideolojinin temsilcilerinin iktidarında, “doğum oranı” (bin kişi başına doğum), 2,4’lerden, 1,5’lere düştü. Demem o ki, Türkeş ve Erbakan rahmetlilerin özlemi, “100 milyonluk büyük Türkiye” ideali gerçekleştirilmeyecek gibi. Asıl BEKA sorunu burada. Burayla hiç ilgilenen yok.