Küçük küçük mahallelerin kaldırılıp, mihver bir isim altında toplanmasını anlarım ama adlarının da yaşatılması gerekir. Unutmayın, eski mahalle isimlerinin çoğu birer “cemaat” adı… Oraya gelip yerleşenler izafeten verilmiş. Yıllardır dilimde tüy bitti. Kaldırılan mahallelerin adını ne diye yok ederiniz; yerine, Kayseri ile hiç mi hiç ilgisi olmayan isimler verirsiniz?
***
Mesela, çok tekrarladım bir kez daha tekrarlıyorum, “Erenköy ve Altınoluk” mahalleleri; “Metin Yüksel ve Sedat Yenigün” caddeleri… Anlarım, bu isimlerle bir rabıtanız, ideolojik bağlantınız olabilir ama ne diye, kamuya ait mahallere verirsiniz ki? Kendinize ait işyerine, evinize, sitenize dilediğiniz ismi verebilirsiniz; fakat kamuya ait mekanlara veremezsiniz.
***
Dostlar, eski mahalle isimlerini yok etmekle, tarihle bağını kopartıyorsunuz bu kentin. Şimdi akılları başlarına geldi, doğru adım atmaya başladılar. Birleştirilen mahallelerin isimleri, cadde ve sokaklarda yaşatılacakmış.
***
Bu konuda, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde yeni sokak/cadde isimlerine yönelik çalışma yapılıyormuş. Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyon üyeleri raporu tamamlamış ve Meclis’te de kabul edilmiş. Buna göre Kayseri Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yer alan muhtelif cadde ve sokaklara bazı isimler verilecekmiş. Komisyonun yaptığı incelemenin ardından verilecek yeni sokak isimleri de netleşmiş. Hacıvelet, Hacıkasım, Tontar… Eski mahalle, Melikgazi’de çok olduğundan oradan başlanmış. Darısı on altı ilçemizin başına!
***
Mesela, Mustafanecip mahallesi, Hatıroğlu Camii’nin hemen arkasında küçük bir mahalle idi. Tabii bu isim beni, ünlü “Babıali baskınına” götürdü. İttihatçıların ünlü bir silahşoru Mustafa Necip… Tıpkı Yakup Cemil gibi… O baskında Mustafa Necip korumalar tarafından öldürülüyor. Cemil de Harbiye nazırı Nazım Paşa’yı vuruyor… Sadrazam Kamil Paşa da orada… Baskının başında da Enver Paşa var.
***
Acaba o Necip, mahalleye adı verilen Necip mi? Bilmiyorum. Konuyu kent tarihçilerinin dikkatini havale ederim.
***
Yine mesela, geniş bir alana oturan, merkezde bulunan Mimarsinan Parkı, hatırımda kaldığı kadarı ile Çandır, Hacıkılınç, Yenice İsmail, Yalman, Dilaverpaşa mahallelerinin yerine oturuyor. Bölgeye de Gevher Nesibe Mahallesi ismi veridi.
***
Allah’tan, Çandır ve Hacıkılınç mahalleleri adlarını taşıyan camilerde yaşıyor. Hacıkasım, Hacıvelet, Otmanoğlu mescidleri (camii) de öyle. Mesela, Çakaloz’da bulunan, Peynirli mescide hem arkasında duran “Otmanoğlu Camii”nin adı nereden geliyor? Hiç merak edeniniz oldu mu?
***
Ama diğer mahalle isimleri yok oldu gitti… Mesela Dilaverpaşa’yı, kaç kişimiz bilir? İlkokul ve ortaokulu okuduğum bölge burası… Çalaloz ve Matra sokak da. Bunlar rahmetli annemin doğup büyüdüğü yerler. Bu isimler nereden geliyor?
***
Dikkatinizi çekti mi? Mimarsinan Parkı’nın Kocasinan Belediyesine bakan kısmında bir mescit var; Kalaycıoğlu Mescidi. Kalaycıoğlu, Kayseri’nin ünlü ayanlarından. Emirağa gibi… Zennecioğlu da öyle…
***
Melikgazi İlçesine bağlı Tacettinveli Mahallesi'nde bulunan Lise Sokağı (caddesi) isminin de Tontar Sokağı olarak değiştirileceği öğrenildi. Lise Sokağı ile, Tontar’ın ne ilgisi var anlayamadım? Zira Tontar, Battalaltı tarafında. Lise Caddesi (Sokağı) Kayseri Lisesi’nin doğu yanından geçen yol. Bahçesi bu yola bakar. Adı kalsaydı, olmaz mıydı? Kusura kalmasınlar, çalışma yapanlar Kayseri’yi pek bilmiyorlar, herhalde. Şiremenli Caddesi’nin, “Şehremini Caddesi” olduğunu söyleyenler gibi. Allah aşkına, belediye ile ne ilgisi var bu burasının? Büyükkılıç başkanı yanıltmak istediler de Allah’tan uyarımız dikkate aldı.
***
Bir diğer yanlış da, bağların kadim isimleri; buralarda “gedikler” var, bunların yok sayılması… Mehmet Özhaseki Bulvarı (Erciyes Bulvarı) üzerinde Cevizli kuyu, Becen kuyusu, Merdivenli, Kilimci Hacı Şükrü Ağa gediği, Gürle gediği, Emin Hocanın gediği, Yumurtacı gediği, Taşçıoğlu gediği; başka bağlar da Tollu gedik gibi…
***
Yer tarif ederken, mesela, “Yumurtacı gediğinden girince, ileride, yol ikiye ayrılır, soladan Haymana, sağadan Reyhan Bucağına gidilir. Sen sağa dön devam et git…” denirdi. Şimdi ise, hangi akla hizmet, sokakları numaralandırdık… Mesela, Reyhan bucağında “top tepesi” vardı. Neyin nesi, bilemiyorum.
***
Sözgelimi, Kayseri dışında yaşayan yaşlı birisine bağlarını sorunca size; “Tollu Gedikten gir, sağda Mehmet Emminin bağ var, geçince, üçüncü bağ bizimdi!” der.
***
Siz bu hafızayı yok ediyorsunuz, haberiniz var mı? Gelin, ciddi bir alan çalışması yapın. Mesela, Beğendik tarafını, hepsine Allah Sağlıklı ömür versin Mustafa Özhamurkar, Eşekmeydanı tarafını Ayhan Uzandaç, Karacaören tarafını Ali Rıza İncetan iyi bilir… Aklıma gelenler bunlar.
***
Sayın Başkanlarım, buraları bilenlerin sayısı çok azaldı. Gelin, Kayseri’nin “Yillilerinden”, altmış beşi geçenlerden sorun bunları. Sizlere yardımcı olurlar. Aklınıza geldiği, kafanıza estiği, “ideolojik bagajlarınıza” göre isim vermeyin.
***
1960’tan sonra Kayseri’ye yerleşen, bu kenti tanımayan kişilerin verecekleri bilgilere pek itibar etmeyin. Ederseniz bile mutlaka “test” edin. Yoksa, bu kentin hafızasına yazık edersiniz; geçmişle bağlarını kopartırsınız; yalan, yanlış, eksik bilgilerle hafızasını doldurursunuz.
***
Melikgazi’de ki, bu uygulama, geç de olsa güzel olmuş. Devamını dilerim.
