Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158'inci sırada yer aldık; bir yıl önce, 165. sırada yer almıştık.,
Türkiye durumun “çok vahim” olduğu ülkeler kategorisinde yer almaya devam etti.
***
Bu yükselişin, geçen yıl endekste Türkiye’nin önünde yer alan Rusya, Azerbaycan ve Hindistan gibi ülkelerde durumun kötüleşmesinden kaynaklandığı belirtiliyor.
***
Endekste ilk üç sırada, demokratik standartları yüksekNorveç, Danimarka, İsveç yer alıyor.Endeksin son sıralarında ise;Çin (172’inci), Vietnam (174’üncü), İran (176’ıncı), Kuzey Kore (177’inci), Afganistan (178’inci), Suriye (179’uncu) ve Eritre (180’inci) bulunuyor.
***
Evet. “Batı Yakasında değişen bir şey yok!” derken, altı yıl önce yazdığım bir yazının bazı bölümlerini servis etmek istedim.
***
Bazılarına göre “dördüncü” bazılarına göre “üstünden geçilecek” kuvvet olarak görülen yazılı ve görsel basın; bunlara ilave olan “online/dijital haber/internet” partallarının durumu neymiş? Bir görelim…
***
Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü “2018 Türkiye Dijital Haber Raporu” yayınladı. Euronews'te yer alan haber göre Türkiye’den 2 bin 19 kişinin katıldığı araştırma ocak ve şubat aylarında internet üzerinden YouGov tarafından gerçekleştirildi. 37 ülkede 74 binden fazla kişinin katılımıyla gerçekleşen bir araştırma…
***
Buna bakınca; “Yasakları”, “yoksulluğu” ve “yolsuzluğu” kaldırmak hedefiyle iktidar olan AK Parti’nin böyle bir ortamla anılması çok düşündürücü.
***
5 kıtadan 37 ülkede yaptığı araştırma internette siyasi görüşünü açıklamaktan en çok Türkiyelilerin korktuğunu gösterdi. Sebep ise “yetkililerle sorun yaşama ihtimali.”Türkiye’den katılımcıların yüzde 65’i siyasi paylaşımdan çekindiğini söyledi.
***
Habere güven konusunda Türkiye 37 ülke arasında 27’nci sırada yer aldı. Habere güvenenlerin oranı yüzde 38 çıktı. Demek ki, toplumun yüzde 62’si haberlere inanmıyor.
***
“İnternette siyasi görüşlerimi açık bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli düşünme eğilimindeyim çünkü bu durum yetkililerle sorun yaşamama sebep olabilir” ifadesine Türkiye’den katılımcıların yüzde 65’inin “evet” dediği belirtildi.
***
Türkiye bu alanda 37 ülke içinde zirvede yer aldı. Türkiye’yi Singapur (yüzde 63), Malezya (yüzde 57), Brezilya (yüzde 56) ve Güney Kore (yüzde 52) takip etti.
***
En düşük oranlar ise yüzde 21 ile Norveç, Şili ve Çek Cumhuriyeti’nde ölçüldü. Bu soruda endişe edenlerin oranı Fransa’da yüzde 45, Almanya’da yüzde 41, İngiltere’de yüzde 27 ve ABD’de yüzde 23 çıktı.
***
Türkiye’den her siyasi düşünceden katılımcının görüşlerini açıklamaktan endişe ettiğini gösteriyor. Kendisini “solcu” olarak tanımlayanların yüzde 72’si, “merkez”dekilerin yüzde 66’sı ve “sağcı”ların yüzde 61’i bu konuda endişeli olduğunu açıkladı.
***
Habere güven konusunda Türkiye 37 ülke arasında 27’nci sırada yer aldı. Habere güvenenlerin oranı yüzde 38 çıkarken, güvenmeyenlerin oranı yüzde 40 oldu. Katılımcıların yüzde 22’si ise “çekimser” kaldı.
***
“Geçtiğimiz hafta içinde aşağıdakilerden hangileriyle bizzat karşılaştınız?” diye soruldu. Katılımcıların yüzde 49’u bu soruya “Siyasi veya ticari sebeplerle tamamen uydurma haberler” cevabını verdi.
***
Bu oranla Türkiye tüm ülkeler içerisinde en üstte yer aldı. Ancak rapor, bu araştırma ile Türkiye’deki yalan haber sayısının ölçülmediğine, bu oranın katılımcıların şahsi bildirimlerini yansıttığına dikkat çekti.
***
Bizler, ne kadar başımızı kuma sokarsak sokalım, dışarıdan görüntümüz bu efendim. Böyle bir ortamda; fikirler özgürce ifade edilebilir mi, yatırım yapılır mı, yabancı yatırımcı gelir mi? Bilemiyorum.
***
Evet… Durum bu. Taktir sizlerin.