Kayseri’nin asıl sorunu ne yol, ne yonca yaprağı, ne katlı kavşak vs. Asıl sorun su ve bizleri bekleyen susuzluk. Sanıyorlar ki, “sonsuz miktarda su var yeraltında, açtık mı kuyuyu, koyduk mu pompayı, mesela kalmaz!”
***
Ama kazın ayağı hiç de öyle değil… Çok uyardık ama dinlemediler. Suya zam yaptıkça, sorunu çözeriz sanıyorlar; habire, diğer illerle tarife karşılaştırması yapıyorlar. “Bakınız biz kaçıncı sıradayız!” diyorlar. Bir kere, bir mukayese eşitler arasında yapılır. Sözgelimi nüfusu bizim çok çok katımız; topografyası ve kaynakları çok farklı İstanbul, Ankara ve İzmir ile kentimizi karşılaştıramazsınız.
***
Tabii, biz, yıllardır uyarır dururuz ama bizi dinlemediler, suya zamların. Umarım Meteoroloji Genel Müdürlüğünün uyarılarını ve tespitlerini dinlerler. Bu bağlamda, Kayseri Anadolu Haber’de, Sümeyye Koşar, Genel Müdürlük mahreçli güzel bir haber yapmış (12.11.2025). Yine umarım haberi okurlar.
***
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Kayseri’de uzun yıllar ortalamasına göre kasım ayında ortalama sıcaklık 5,6 derece, ortalama en yüksek sıcaklık 13,1 derece, ortalama en düşük sıcaklık ise –0,8 derece olarak ölçülüyor. Kentte bu dönemde ortalama güneşlenme süresi 4,8 saat, yağışlı gün sayısı 12, aylık toplam yağış miktarı ortalaması ise 31,9 mm civarında seyrediyor”muş.
***
“Bu yıl ise kasım ayı ortasında termometrelerin 20 derecenin üzerine çıkması, mevsim normallerinin oldukça üzerinde bir seyir yaşandığını gösteriyor. Sıcaklık artışıyla birlikte yağış miktarındaki azalma, hem tarımsal üretimi hem de su kaynaklarını olumsuz etkiliyor”muş.
***
Meteoroloji verilerine göre Kayseri’de bu yıl kasım ayı ortalama sıcaklığı 20 dereceyi aşarak, uzun yıllar ortalamasının neredeyse iki katına ulaştı. Gündüz saatlerinde yüksek seyreden sıcaklıklar, gece saatlerinde de etkisini sürdürüyor. Normalde sıfırın altına düşmesi beklenen gece sıcaklıklarının 4–5 derece civarında seyrediyor.
***
“Kayseri'de hava tersine döndü: 90 yılın rekoru kırıldı!” deniyor haberde ve devam ediyor: “Su seviyeleri düşüyor. Kayseri’nin su kaynaklarında da sıcak havanın etkisi hissediliyor. Yamula, Gümüşören ve Kovalı barajlarında doluluk oranları son dönemlerde gerilerken, özellikle Gümüşören Barajı’nda seviyenin yüzde 30’un altına düştüğü bildiriliyor.”
***
Bu vesile ile bir saptama yapayım. Yamula HES’in işletmesini, kamuya ait, Elektrik Üretim AŞ yapacakmış. İyi mi? Yani, elektrik üretimi devam edecek. Peki, sulamalar, “sizlere ömür” olacak. Oysa yapılması gereken “sulama” ve “içme/kullanma” amaçlı hizmet öncelikli olmalı; işletme hakkının Kayseri Büyükşehir Belediyesi’ne (KASKİ) devri sağlanmalıydı. Ama büyüklerimiz, defalarca uyarmamıza rağmen uyudular. Ne diyelim efendim; “İyi uykular!”
***
Beyler unutmayın, Kayseri’nin içme ve kullanma suyu büyük ölçüde yeraltı kaynaklarından karşılanıyor. Sürekli de seviyeleri de düşüyor. Bu çok doğal bir şey… Ama bu sürdürülemez. Erinde geçinde, yerüstü sularına ihtiyaç duyulacak. O nedenle, elektriği çeşitli kaynaklardan temin edebiliriz ama küçük su yapılarından elektrik üretimine bir son verilmeli. Bunlar, yerleşim yerlerinin sigortası olduğunu unutmayalım.
***
Dilimde tüy, kalemimde mürekkep bitti, anlatamadım yetkililere. Onlar uyumaya ve su fiyatlarına zam yapmaya devam etsinler. Eğer, mevcut hortumları toplatıp, satışlarını yasaklarlarsa hiç şaşmayın, yakında… Bunu da göreceksiniz.
***
“Yağışsız geçen aylar ve artan buharlaşma, barajlardaki düşüşün en önemli nedeni. Kayseri’nin önemli akarsularından Zamantı Irmağı’nda da debi düşüşü dikkat çekiyor. Uzunyayla ve Pınarbaşı çevresinde su seviyesinin azaldığı, bunun hem iklimsel etkilerden hem de tarımsal sulama amaçlı yeraltı suyu çekimlerinden kaynaklandığı ifade ediliyor. Uzmanlar, bu durumun özellikle yaz aylarında tarımsal üretimi zorlaştırabileceği uyarısında bulunuyor.”
***
Ne demiştim, kusura kalmayın bu hitabı kullanıyorum: “Aman dikkat, yoğun su tüketen ürünlerle Niğde ve Konya ovaları yok edildi. Buradan çiftçiler, Uzunyayla’ya göç etmeye başladı.” Nitekim, Meteoroloji’nin uyarısı da bu doğrultuda. İnanın korktuğum başıma geldi.
***
“Yağışların azalması, Kayseri’deki çiftçileri tedirgin ediyor. Toprak suya doymadan kışa girilmesi, buğday ve arpa ekimlerinde çimlenme sorunlarına yol açabiliyor. Ziraat Odası yetkilileri, ‘Toprak nemi azalıyor, yağmur gecikirse yeni sezon zor geçebilir’ değerlendirmesinde bulunuyor.
***
Meteoroloji verileri, Kayseri’nin artık klasik karasal iklim özelliklerinden uzaklaştığını gösteriyor. Artan sıcaklıklar, azalan yağışlar ve çekilen su kaynakları, kentin geleceği açısından ciddi bir uyarı niteliği taşıyor.”
***
Evet, şimdi ne yapalım, kadere razı olup su fiyatlarını artırmaya devam mı edelim yoksa ciddi bir “su yönetimi” kurup sorunun üstüne rasyonel bir biçimde mi gidelim? Mesela, Avrupa’da ve diğer ülkelerde kayak sezonu başladı, bizim Erciyes’te ise, dirhem kar yok. Ancak, “taşıma su” ile elde edilen “yapay kar” ile pistler doldurulacak.
