31 Mart 2024 Mahalli Seçimlerinin, Kayseri galibi, AK Parti ama büyük yara aldı. İl genelindeki oyu, yüzde 34,27’ye düştü. Tabii, 2019 yerel seçimlerinde parti oyu, yüzde 58,2 idi. Bu iki oranı karşılaştırmak ne kadar doğru bilmiyorum. İttifak bileşenlerinin oyu ne kadar bunlar içerisinde onu da… Mesela, MHP’nin meclislerde aldığı oy, pek değişmemiş. Yüzde 2,5 civarında.
***
Seçimlerde ittifaklar söz konusu olunca, partilerin net oyunu bilebilmek çok zor. Şüphesiz, MHP’nin Kayseri’de oyu, yüzde 2,5’ların çok çok üzerinde. İYİ Parti ve CHP oylarını korumuş gibi. AK Parti’nin yüzde 20’ye yakın oyu YRP(%19,75) gitmiş gibi. Muhtemelen, Saadet’in güçlü adayı Mahmut Arıkan da bir miktar oyu (%5,66) AK Parti’den kapmışa benziyor.
***
Tabii, AK Parti’nin, yıkılmaz kalelerinden Kayseri’de, oylarının bu denli düşüşünün, elbette bir faturası olacak. Bakalım, bu fatura kime kesilecek? Unutmayın, Büyükşehir’de, Melikgazi’de, Kocasinan’da ve Talas’ta bu düşüş bariz gözüküyor.
***
Bu bariz düşüş, kazanılan ilçelerde de kendisini göstermiş. AK Parti’nin kazandığı ilçe sayısı sekize düşmüş. CHP Akkışla, Felahiye, Pınarbaşı ve Sarız; MHP Özvatan, Sarıoğlan ve Bünyan; İYİ Parti Tomarza da ipi göğüslemiş.
***
Hatırlanırsa, Büyükkılıç, seçim öncesi yaptığı tahminde, Büyükşehir de dahil, “17-0”’dan söz ediyordu. Ama tahminleri tutmadı. Hem oy bazında ve hem de ilçe bazında büyük sapma oldu.
***
Tabii, bu dramatik düşüşün faturasını, sadece mevcut başkan ve yöneticiler kesmek, çok yanıltıcı olur. Genel trendin, bunda etkisini de unutmamak gerekir. Analiz yapacaklar, bu trendi de, bu havayı da unutmamalı.
***
Çok iyi anımsarız, 1989mahali seçimlerinde, İstanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, genel durumu kötü hissetmeye başlayınca, “oyu bana vereceksiniz!”, der gibi, partisi ANAP’ı dışlamaya başlamıştı. Merhum Özal’ın İstanbul’da, seçim çalışmalarına katılmasını pek arzu etmemişti.
***
Tabii korktuğu başına geldi, kaybetti. CHP adayı, Nurettin Sözen kazandı.Kayseri’de Merhum Niyazi Bey’in üçüncü kez kazanmasında da esen bu hava çok etkili oldu.
***
Bir de yerel yöneticilerin, partililerin bir bölümünü yok sayması da kaybetmenin tuzu ve biberi idi. Kaybetmesi, Mümkün olmayan Hüsamettin Çetinbulut kaybetti. Sadece Melikgazi’yi ANAP adayı Şevket Bahçecioğlu kazandı. Kocasinan’ı da CHP aday Ali İhsan Alçı.
***
Siyasi havayı iyi koklayan rahmetli Mustafa Topaloğlu seçim arifesinde şunu demişti: “Abi, Büyükşehir ve Kocasinan’ı kesin kazanıyoruz ama Melikgazi şüpheli. Zira, burada adayımız zayıf!” demişti. Aday da Ali Arı idi.
***
Değerlendirme yaparken şunu unutmamak lazım. Genel gidişat dışında, yerel seçimler genel seçimler gibi değil. İkincisinde partiler, birincisinde adaylar ön plana çıkar. O nedenle, partilerin aldıkları oylar ve oranlar yanıltabilir ama bir gerçeği de hatırlatır.
***
Başka bir anlatımla, tavanda kurulamayan işbirliği tabanda kurulabilir. Meral Akşener ve DEM’in anlamadığı ya da anlamak istemediği buydu. Yani, taban bunları dinlemedi. Özellikle bu kopuşun, İYİ Parti bağlamında, daimi olma ihtimali var mı? Henüz partilileşme sürecini tamamlamayan İYİ Parti için, bu kopuş doğruluk derecesi çok yakın.
***
Mesela, “altılı masa” bileşenlerinden İYİ Parti, Saadet, DEVA, Gelecek ve DP oyları bir Yeniden Refah Partisi kadar etmiyor. İşte bu yanıltabilir. Ama görünen köy de kılavuz istemez. Yine mesela, Kayseri’de, çok sevilen bir kişilik olan Mahmut Arıkan’ın aldığı yüzde 5,66’lık oy, gerçekten Saadet’in oyu mu?
***
Bir anımsatma daha yapacağım. Adıyaman, genellikle Kahta ilçesinin menzil köyü ve Nakşi Halid-i Bağdadiye bağlı Menzil cemaati ile anılır. Ama Başkan seçilen, CHP’liAbdurrahman Tutdere, hem solcu ve hem de alevi. Demek ki, bazı batıl kabullerimizi de yeniden bir test etmek gerekir.
***
Hadi sizlere, çoklarının unuttuğu, 1989 yerel seçimleri ile ilgili bir iki anımsatma daha yapayım. Biliyorsunuz, 1989’da Kayseri büyükşehir oldu. İki ilçesi vardı. Kocasinan ve Melikgazi. ANAP il yönetimi Halil Özsoy ve rahmetli Ömer Lütfü Göknar’ın elindeydi. Ülkücü Özsoy ile solcu Göknar ittifak yapmıştı. Parti, tabandan kopuk bir kliğin eline geçmişti.
***
Haliyle, ile ve yeni oluşan ilçe başkanlıklarına kendi adamlarını atamışlar, ANAP’ın önemli bir kesimini oluşturan İrfan Başyazıcıoğlu ve ekibini dışlamışlardı. İlk hataları buydu. Bu atamaları öğrenince, merhum Mehmet Kızıklı’yı aradım, Memici Kızılkaya’nın, Argıncık’ta ki iş yerinden. Atamaları merak ediyorduk.
***
Gerçeği öğrendim, bunun büyük hata olduğunu söyledim. Rahmetli de, erinmeden yorulmadan, partiye yetiştirmiş bu sözümü; “Duydunuz mu, Kadir ağa, görev verilmedi, diye böyle söylüyor!”, demiş.
***
Oysa Mehmet Abi şunu unutuyordu; Herhangi bir talebim yoktu; ikincisi de şunu da biliyordu; “Kendisinin, oyların eşit çıktığı (165-165) hakim kurası” ile Merkez İlçe Başkanı olduğu seçimde, “oynasaydım!”, ne Halil Özsoy milletvekili ve ne arkadaşları belediye meclislerinde ve ne de il genel meclisinde listeye girebilirdi. Rakibi, Yaşar Alemdar seçilseydi, kendisi ve ekibi, partiden içeri adımlarını atamazlardı. Neyse…
***
İkinci hatayı, belediye başkanları ve belediye meclisi/il genel meclisi listelerinde yine Başyazıcıoğlu ekibini dışlamışlar;“Sen, ben, bizim oğlan!” türünden liste hazırlamışlardı. Dananın kuyruğu da tam bu zaman koptu. Parti’de ağırlığı olan ekip “ters çalışmaya” başladı; “noter kanalı ile partiden istifalar!” devreye girdi vs... Büyükşehir ve Kocasinan’ı kaybettiler.
***
Şadan Doğan ile Pastırmacı Mehmet’in (Akçakoyunlu) dükkanının önündeyiz, sandığa bir iki gün var. Çetinbulut’un abisi, Burhanettin Bey yanımıza geldi, “çocuklar gözünüz aydın, Hüsamettin Kazanıyor!”, der demez Şadan Abi; “Sen ne diyorsun, Dalan İstanbul’u kaybediyor, Hüsamettin Bey de Kayseri’yi!”, deyince; “Hı!, ne diyorsunuz!” diyerek, yanımızdan uzaklaşmış, karşımızdaki dükkanına, arkasına bakmadan gitmişti.
